آدنوپاتی چیست ؟
برای پاسخ به سوال آدنوپاتی چیست باید گفت: آدنوپاتی به هر بیماری که در آن بافت گلاندولر یا گرههای لنفی درگیر شوند، گفته می شود. این اصطلاع اصولاً برای ارجاع به بیماری لنفادنوپاتی یا ورم گره های لنفی بکار می رود. در این مقاله می خواهیم بررسی کنیم آدنوپاتی کبد چیست ؟ و همچنین در ادمه آدنوپاتی عنوان می گردد:
خلاف غدد اشکی در چشم یا غدد تعریق در پوست، گره های لنفی مواد شیمیایی را تولید و آزاد نمی کنند در عوض گره های لنفاوی بصورت گروهی برای حمل لنف در سراسر بدن عمل می کنند.
لنف سلول های سفید خون را برای مقابله با اجرام و مهاجمان خارجی بدن حمل می کند. گره های لنفاوی مایعات را در بدن با لنف تصفیه می کند، در نتیجه به بدن برای مقابله با میکروب ها و عفونت ها کمک می کند.
آدنوپاتی کبد چیست ؟
آدنوپاتی کبد یا سیروز کبدی (بیماری کبد الکلی: Alcoholic liver disease) به التهاب شدید غدد لنفاوی کبد گفته می شود که اصولاً به دلیل مصرف زیاد الکل یا برخی داروها و … بروز پیدا می کند طوری که در کارکرد کبد اختلال ایجاد می گردد و کبد دیگر نمی تواند از عهده کار خود، یعنی دفع ضایعات خون برآید.
البته این را باید بگوییم که کبد هر بار صدمه ببیند تمام سعی خود را می کند تا خودش را التیام دهد. در آدنوپاتی کبد یا سیروز کبدی در مراحل پیشرفته تر آن، کبد دیگر قادر نخواهد بود به وظایف خود بخوبی عمل کند.
جالب است بدانید بیماری سیروز کبدی سالانه جان هزاران نفر در هر کشور را می گیرد. این بیماری در افراد بالای 55 سال شایع‌تر است و در مراحل پیشرفته علایم مربوط به خود را نشان می‌دهد که تشخیص‌آن چندان سخت نیست.
آدنوپاتی کبد چیست ؟
انواع سیروز کبدی
۱- صفراوی
۲- قلبی
۳- کریپتوژنیک و متعاقب ویروسی یا پس از نکروز
۴- سوخت‌وسازی (ارثی و دارویی)
۵- الکلی
۶-متفرقه
علائم آدنوپاتی کبد یا سیروز کبد
کبد عضوی از بدن می باشد که در صورت آسیب همچنان عملکرد خود را انجام می دهد اما در صورت پیشرفت بیماری علائم زیر و در نتیجه اختلال در عملکرد کبد مشخص می گردد:
خستگی و ضعف
کاهش اشتها
درد اطراف کبد
خط های قرمز کوچک (مویرگ های خونی) روی پوست در ناحیه بالای کمر
حالت تهوع و استفراغ
زرد شدن پوست و سفیدی چشم (زردی)
خارش شدید پوست
حمله تب و لرز
کاهش وزن و تحلیل رفتن عضلات
خونریزی و کبود شدگی آسان تر و بیشتر بدن، برای مثال افزایش تعداد دفعات خون دماغ شدن یا خونریزی لثه
ورم پا و مچ پا
ورم شکم به دلیل انباشته شدن مایع (آب آوردن شکم یا آسیت) (اگر بیمار خانم باشد در مواردسیروز کبدی پیشرفته) باردار به نظر می رسد.
ریزش مو
و همچنین بیمار با تغییر ویژگی های شخصیتی و اختلال در خواب و بی خواب شدن، زوال حافظه، گیجی و دشواری در تمرکز مواجه می شود.
این علائم به عنوان آدنوپاتی کبد یاد می شود و زمانی بروز می یابد که مواد سمی به دلیل ناتوانی کبد در خارج کردن آنها از بدن به مغز آسیب برساند.
روش های تشخیص سیروز کبدی
پزشکان از روی علائم بیمار و همچنین از آزمایش خون، تصویربرداری و اسکن از کبد، نمونه برداری از کبد و آندوسکوپی به بیماری آدنوپاتی کبد با سیروز کبدی پی می برند.
آزمایش های خون:
برای ارزیابی عملکرد کبد و میزان آسیب دیدن کبد از آزمایش خون می توان استفاده کرد:
در ازمایش خون میزان آنزیم های کبدی آلانین ترانس آمیناز (ALT) و آسپارتات ترانسفراز (AST) خون اندازه گیری می شود. چون میزان این آنزیم ها در نتیجه التهاب و نارسایی کبد افزایش می یابد.
اسکن ها و تصویربرداری ها:
سونوگرافی (التراسوند)، الاستوگرافی عبوری (آزمایشی مشابه سونوگرافی که گاهی اوقات فیبرو اسکن کبد نیز نامیده می شود)، سی.تی.اسکن یا ام.آر.آی. بر روی کبد انجام می شوند تا تصاویر جامعی از کبد به دست آید یا سفتی کبد به منظور تشخیص زخم بررسی گردد.
نمونه برداری از کبد:
در این آزمایش سوزن بسیار ظریفی برای تهیه نمونه کوچکی از سلول های کبد وارد بدن (معمولاً بین دو دنده) می شود. سپس این نمونه برای بررسی های میکروسکوپی به آزمایشگاه فرستاده می شود. نمونه برداری معمولاً تحت بی حسی موضعی و به صورت سرپایی یا با بستری کردن یک روزه بیمار انجام می شود. نتیجه نمونه برداری تشخیص سیروز کبدی را، به شرط ابتلا به آن، تأیید می کند و اطلاعات بیشتری را در مورد علت آن در اختیار پزشک قرار می دهد. بااین حال امروزه گرایش روزافزونی در میان پزشکان به وجود آمده است تا به جای نمونه برداری از الاستوگرافی عبوری برای تشخیص سیروز کبدی بهره گیرند.
آندوسکوپی:
آندوسکوپ لوله ی منعطف بلند و باریکی است که در انتهای آن یک منبع نور و یک دوربین ویدیویی وجود دارد. پزشک آندوسکوپ را از درون مری (لوله بلند انتقال دهنده مواد غذایی از گلو به معده) به سمت پایین و معده هدایت می کند. تصاویر مری و معده روی صفحه نمایشی خارجی به منظور مشاهده واریس (رگ های متورم)، یعنی نشانه سیروز کبدی، نشان داده می شود.
سیستم های متعدد گوناگونی برای درجه بندی سیروز کبدی بر اساس شدت بیماری و میزان وخامت آن وجود دارد. امتیاز کودک پیو کبدی یکی از این سیستم ها است که بر مبنای معاینه و تست های آزمایشگاهی سیروز را از A (نسبتاً ملایم) تا C (شدید و حاد) درجه بندی می کند.
سیستم دیگر مدل بیماری کبد در مرحله پایانی (MELD) است که از نتایج آزمایش خون برای تعیین ضرورت پیوند سریع کبد استفاده می کند.
چه خطراتی مبتلایان به سیروز کبدی را تهدید می‌کند؟
یکی از مهم‌ترین خطراتی که بیماران مبتلا به سیروز را تهدید می‌کند، خونریزی گوارشی است که اغلب به دلیل پاره شدن واریس مری اتفاق می‌افتد.
تقریبا تمام خونی که از روده‌ها منشا می‌گیرند از طریق یک ورید یا سیاهرگ به کبد رفته، سپس از آنجا وارد ورید اجوف تحتانی و سپس قلب شده و در نهایت به سایر نقاط بدن منتقل می‌شود.
در بیماران مبتلا به سیروز، خون به خوبی از کبد خارج نمی‌شود و در نتیجه، خون پس زده می‌شود. یکی از راه‌هایی که خون می‌تواند به حرکت خود ادامه داده و وارد جریان خون عمومی شود، وریدهای اطراف مری در ناحیه اتصال آن به معده می باشد. در نتیجه افزایش فشار خون در این ناحیه، وریدها کشیده می‌شوند (به اصطلاح گفته می‌شود واریس مری اتفاق افتاده است) این واریس‌ها مستعد پاره شدن و خونریزی هستند.
پس از پاره شدن این عروق، شخص ممکن است دچار استفراغ خونی شده و یا این که پس از چند ساعت تا چند روز مدفوع سیاه قیری رنگی دفع کند. بیمار باید در صورت استفراغ خونی و یا دفع خون سیاه از مقعد به پزشک مراجعه کند.
رژیم غذایی برای افراد مبتلا به سیروز کبدی
سوءتغذیه در بین بیماران مبتلا به سیروز کبدی فروان دیده می شود، بنابراین با رعایت رژیم غذایی متعادل می توان اطمینان حاصل کرد که بدن تمام مواد مغذی لازم را دریافت می کند. پرهیز از غذاهای شور و اضافه نکردن نمک به غذا احتمال ورم کردن پا و شکم به دلیل تجمع مایع را کاهش می دهد.
رژیم غذایی مناسب مبتلایان آدنوپاتی کبد
کبدهایی که به نارسایی مبتلا هستند قادر به ذخیره سازی گلیکوژن، کربوهیدرات مولد انرژی کوتاه مدت، نبوده و در چنین حالتی چون بدن از بافت عضلانی خود برای تولید انرژی در زمان بین دو وعده غذایی استفاده می کند، عضله ها تحلیل می روند و ضعیف می شوند.
بنابراین بیمار باید پروتئین و انرژی بیشتری را از طریق رژیم غذایی دریافت کند. خوردن تنقلات سالم بین وعده های غذایی میزان کالری و پروتئین دریافتی را افزایش می دهد. همچنین صرف سه یا چهار وعده کوچک غذایی، به جای یک یا دو وعده حجیم، مفید است.
روش های درمانی بیماری سیروز کبدی
وقتی که سیروز کبدی اتفاق می افتد، بیمار تصورمی کند که کبدش چنان تخریب گردیده است که دیگر بهبود نمی یابد، اما واقعیت این است که اگر عامل مسبب بیماری را بتوان حذف کرد این بیماری فروکش می کند و امکان بازگشت و ساخت مجدد کبد وجود دارد.
لازم به ذکر است که در مراحل پیشرفته سیروز کبدی، تنها گزینه درمانی پیوند کبد است.
