دستگاه دیالیز روی مخلوط و دیالیز نظارت می‌کند. دیالیز مایعی است که به حذف مواد زائد ناخواسته از خون بیمار کمک می‌کند. دیالیز همچنین کمک می‌کند تا الکترولیت‌ها و مواد معدنی خود به سطح مطلوبی در بدن بیمار برسند.
دستگاه همچنین به جریان خون بیمار، زمانی که خون در خارج از بدن جریان دارد، نظارت می‌کند. اگر زمانی زنگ هشدار به صدا درآمد، نشانه این است که خطایی رخ داده و چیزی باید بررسی شود. در پزشکی دو نوع دیالیز وجود دارد: همودیالیز و دیالیز صفاقی.
در این دو نوع، روش انجام دیالیز ممکن است متفاوت باشد، اما هدف درمان که همان حذف مواد زائد است، مشابه است. این مواد زائد عمدتا ترکیبات نیتروژن شامل اوره، اوریک اسید و کراتینین است. البته می‌توان گفت که پنج نوع دیالیز وجود دارد:

• همودیالیز
• دیالیز صفاقی
• هموفیلتراسیون
• همو دی فیلتراسیون
• دیالیز روده

دیالیز با دستگاه دیالیز چگونه انجام می‌شود؟

پزشک ابتدا با ایجاد یک شکاف بر روی دست، یک سیاهرگ و یک سرخرگ را به هم متصل می‌کند. به ساختار ایجاد شده فیستول گفته می‌شود.
در مرحله بعد یک سوزن به پشت سیاهرگ و یک سوزن به پشت سرخرک در نزدیکی فیستول متصل می‌شود. این سرنگ‌ها به لوله‌هایی که به طرف دستگاه دیالیز می‌روند، متصل هستند.
از یکی از این لوله‌ها خون به طرف دیالیزور یا فیلتر روانه می‌شود. وظیفه مکش و گردش خون درون دستگاه دیالیز بر عهده پمپ دستگاه است. در مسیر رسیدن خون به محفظه فیلتر پمپی وجود دارد که به خون هپارین تزریق می‌کند. هپارین از لخته شدن خون درون لوله‌های دستگاه جلوگیری می‌کند.
با وارد شدن خون به فیلتر، دیالیز خون صورت می‌گیرد. محفظه فیلتر به دو لوله دیگر متصل است. یکی از این لوله‌ها اسید دیالیز تازه را به دورن محفظه می‌آورد و لوله دیگر اسید دارای مواد مضر خون را از آن خارج می‌کند. یکی محفظه‌های‌ موجود در پایین دستگاه دیالیز برای پر شدن از مواد مضر است و دیگری اسید تازه دیالیز را به دستگاه تزریق می‌کند.
محفظه دیالیزور مانند کلیه انسان عمل می‌کند. خون پس از تصفیه شدن به سمت بدن روانه می‌شود. در مسیر رسیدن به دست، فشار آن تنظیم می‌شود. خون تمیز توسط سرنگ دیگر به دست وارد می‌شود.

ساختار نمای جلو دستگاه دیالیز

ساختار نمای پشت دستگاه دیالیز

جدول اجزای دستگاه دیالیز و عملکرد آن‌ها

تنظیمات دستگاه دیالیز

روش کار مرحله به مرحله:

مزایای دستگاه دیالیز

• کاهش احتمال مرگ و میر
• کنترل بهتر فشار خون و گرفتگی‌های عضلانی غیر عادی
• محدودیت کمتر در رژیم غذایی
• اثر پاکسازی موثر برای همودیالیز روزانه: تحمل بهتر و شکایت کمتر به همراه دیالیز مکرر و بیشتر

معایب دستگاه دیالیز

• کاهش استقلال بیماران به این دلیل که افرادی که این فرآیند را انجام می‌دهند به دلیل در دسترس نبودن تجهیزات نمی‌توانند به تنهایی سفر کنند.
• به تجهیزات بیشتری از جمله آب با کیفیت‌تر و برق نیاز است.
• به تکنولوژی قابل اعتمادی مثل دستگاه دیالیز نیاز است.
• فرآیند پیچیده است و به پرسنل محافظت باسوادی نیاز دارد.
• برای تنظیم و پاکسازی دستگاه دیالیز به زمان نیاز است و باید برای ماشین آلات و پرسنل هزینه پرداخت شود.

خطرات

این محفظه‌های پلاستیکی، مایع‌هایی را که برای مخلوط دیالیز استفاده می‌شوند نگه می‌دارند. این دستگاه، دیالیز‌هایی را که از محلول اسیدی شده، بی کربنات و آب خالص تشکیل شده اند مخلوط می‌کند. محلول اسیدی شده، حاوی الکترولیت‌ها و مواد معدنی است. بیمار ممکن است نام آن را به عنوان اسید از زبان پرستاران بشنود. محلول دیگر بیکربنات است که مانند جوش شیرین است. هر دو این محلول‌ها در دستگاه با آب تصفیه شده مخلوط می‌شوند. زمانی که بیمار دیالیز می‌کند، دیالیز و خون بیمار از دیالیز کننده بدون آن که با آن تماس پیدا کنند، عبور می‌کنند. در طول درمان، دیالیز تازه از دستگاه به دیالیز کننده وارد می‌شود. ناخالصی‌ها در خون شما تصفیه شده و به دیالیز وارد می‌شوند. دیالیز شامل مواد زائد ناخواسته و الکترولیت‌های اضافی است که دیالیز کننده را ترک کرده و از بین می‌روند.

لوله‌های خون، خون را از دست بیمار به دیالیز کننده منتقل می‌کنند. لوله خون از میان پمپ خون عبور می‌کند. پمپ خون به صورت یک حرکت دایره‌ای در حال چرخش است. کار پمپ خون، پمپاژ خون با فشار زیاد از طریق دیالیز کننده و برگشت آن به بدن بیمار است.

هنگامی که خون از طریق لوله‌های خون حرکت می‌کند، لخته می‌شود. برای جلوگیری از لخته شدن خون، پرستار یک دارو به نام هپارین به شما می‌دهد. پزشک شما، میزان هپارینی که در درمان دریافت می‌کنید مشخص می‌کند. این مقدار هپارین به یک سرنگ تزریق می‌شود و سپس به دستگاه پمپاژ هپارین متصل می‌شود. پمپ هپارین به منظور آزاد سازی مقدار مناسب هپارین به لوله‌های خون طراحی شده است. هپارین از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند.

یک مشکلی که ممکن است در طی دیالیز رخ دهد این است که هوا به درون لوله‌های خون راه پیدا کند. برای جلوگیری از این اتفاق، لوله‌های خون دارای دو دریچه هوایی هستند. یک دریچه قبل از آنالیز کننده و یکی بعد از آن است. این دریچه‌ها از ورود هر هوایی به سیستم دیالیز جلوگیری می‌کنند. اگر هوا از این دریچه‌ها عبور کند، سنسور هوایی داخل دستگاه پمپ خون را خاموش کرده و زنگی به صدا در می‌آید. همه جریان خون تا زمانی که هوا خارج شود، متوقف می‌شود.

دستگاه به طور مداوم فشار خون ایجاد شده درون لوله خون و دیالیز کننده را کنترل می‌کند. این دستگاه همچنین بر جریان خون، دما و مخلوط دیالیز نظارت دارد. اگر هریک از این موارد خارج از حد معمول باشد، زنگی به صدا در می‌آید، چراغ‌ها چشمک زده، جریان خون یا دیالیز متوقف شده و دستگاه خاموش می‌شود. همچنین اگر فشار خون بیمار کم یا زیاد باشد دستگاه به پزشک اطلاع می‌دهد. به علاوه هنگامی که دیالیز بیمار به اتمام رسیده باشد، دستگاه اطلاع می‌دهد.