میکروب معده (هلیکوباکتر پیلوری) نوعی باکتری است که می‌تواند وارد بدن شود و در دستگاه گوارش زندگی کند.
دانستنی هایی از میکروب معده :
پس از گذشت چند سال آنها می‌توانند در لایه‌ی مخاطی معده یا قسمت بالایی روده‌ی باریک زخم‌هایی ایجاد کنند.
در برخی افراد عفونت حاصل از آنها موجب بروز سرطان معده می‌شود.
عفونت‌های ناشی از میکروب معده بسیار شایع است.
این باکتری در بدنِ نزدیک به دوسوم جمعیت جهان یافت می‌شود.
برخی داروها در نابودی میکروب معده و درمان زخم‌های ناشی از آن مؤثرند.
شما نیز با داشتن سبک زندگی سالم می‌توانید خودتان و فرزندان‌تان را از شر این باکتری در امان نگه دارید.
پس از ورود هلیوباکتری به بدن، به غشای معده حمله می کند،
غشای معده از شما در برابر اسیدی که بدن برای هضم غذا استفاده می کند، محافظت می کند.
وقتی باکتری معده آسیب قابل توجهی به غشای معده وارد کرد، اسید می تواند وارد غشا شود و باعث به وجود آمدن زخم معده گردد.
زخم معده موجب خونریزی، عفونت و جلوگیری از حرکت غذا در دستگاه گوارش می شود.
علت میکروب معده :
- غذا
- آب یا ظرف آلوده
- این بیماری در کشورها یا جوامعی که فاقد سیستم فاضلاب مناسب هستند یا آب سالمی ندارند بیشتر شایع است.
- همچنین باکتری معده از طریق تماس با بزاق یا مایعات دیگر بدن فرد مبتلا به آن قابل سرایت است.
در کشور ما شیوع این عفونت :
حدود 80 د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رصد (در افراد بزرگسال)
حدود 15-10د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رصد از این افراد د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چار زخم معده
حدود 1 د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رصد نهایتاً د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چار سرطان معده مي‌شوند.
هلیکوباکترپیلوری مهمترین عامل التهاب مزمن بافت توليد كنند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه موکوس معده، زخم معده، سرطان معده و التهاب آتروفیک معده (التهاب مزمن با تخریب غشای موکوسی و غد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه‌‌هاي اسید ساز معده) مي‌باشد.
چه کسانی در معرض خطر هستند؟
افراد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی که دارای سابقه فامیلی سرطان معده در خویشاوند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ان د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رجه اول خود هستند و افراد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی که التهاب معده د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارند.
علائم میکروب معده :
- سوء هاضمه
- درد و سوزش سر دل
- نفخ همراه با درد
- حالت تهوع
- فقدان احساس گرسنگی
- آروغ
- تهوع
- استفراغ
- کاهش وزن بدون دلیل مشخص
- سیری زود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌رس همراه با نفخ
- درد در ناحیه بالای شکم که یک ساعت یا بیشتر بعد از صرف غذا مشاهد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه مي‌‌شود.
- از آنجا که این باکتری از طریق مد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌فوعی – د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هانی منتقل شود بنابراین رعایت بهد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اشت فرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی ضروری مي‌باشد.
در صورتی که زخم معده دارید، درد شدید یا خفیفی را در شکم خود احساس می‌کنید.
این درد‌ها موقتی هستند، اما وقتی معده شما خالی است، مثلا بین وعده‌های غذایی یا در نیمه شب، این درد اغلب بیشتر حس می‌شود.
این درد می‌تواند بین چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
پس از غذا خوردن، نوشیدن شیر یا مصرف آنتی اسید درد تا حدودی تسکین پیدا می‌کند.
زخم‌ها باعث خونریزی معده یا روده می‌شود که برای سلامتی Health شما خطرناک است. در صورت داشتن یکی از علائم زیر، سریعا به پزشک Doctor مراجعه کنید:
- مدفوع خونی، تیره را قرمز رنگ
- احساس خستگی بدون دلیل خاصی
- رنگ پریدگی پوست
- استفراغی که دارای خونی است و شبیه قهوه آسیاب شده می‌باشد.
- دل درد شدید
دل درد شدید
نحوه‌ی تشخیص میکروب معده :
ابتدا پزشک از شما درمورد سابقه‌ی پزشکی، نشانه‌های بیماری و داروهای مصرفی‌تان می‌پرسد.
سپس شما را به‌طور فیزیکی معاینه می‌کند.
فشار دادن شکم‌تان برای بررسی ورم، میزان حساسیت و درد ازجمله کارهایی است که دکتر در معاینه‌ی فیزیکی انجام می‌دهد.
آزمایش میکروب معده
- آزمایش خون و مدفوع
- آزمایش تنفسی اوره
- آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی
- مجموعه آزمایشات دستگاه گوارش فوقانی
- سی‌تی اسکن
اگر وجود میکروب معده در شما تأیید شود، ممکن است پزشک آزمایشاتی برای بررسی ابتلا به سرطان تجویز کند. این آزمون‌ها عبارت‌اند از:
- معاینه‌ی فیزیکی
- آزمایش خون برای بررسی کم خونی (آنمی)
- آزمایش خون پنهان در مدفوع
- بیوپسی (بافت‌برداری)
- سی‌تی اسکن و MRI (ام‌آر‌آی).
آزمایش خون برای بررسی کم خونی (آنمی)
توصیه‌‌هاي غذایی :
- خوب جوید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ن غذا
- وعد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه‌هاي کم و مکرر در طول روز
- عد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌م مصرف وعد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ه سنگین قبل از خواب
- نوشید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نی‌‌هاي الکلی ممنوع
- نوشید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نی‌های کافئینه از قبیل چای و قهوه ممنوع
- مصرف پود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ر فلفل قرمز ممنوع
درمان غذایی میکروب معده :
- میوه و سبزیجات تازه و مواد غذایی حاوی سلنیوم از قبیل مغزها و خصوصا باد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ام هند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ی، غذاهای د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ریایی، گوشت مرغ، گوشت گوسفند و جگر
- زرد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌چوبه، عصاره زنجفیل و نیز مصرف مواد غذاهای حاوی مواد فنولیک از قبیل قره‌قاط
- مصرف برخی از انواع عسل
- غذاهای حاوی سولفورفان از قبیل انواع کلم
- مصرف سویا
- پونه
- (مصرف میوه و سبزی) ویتامین C، ویتامینE (انواع مغزها و د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌انه‌‌هاي روغنی)، لیکوپن (سبزیجات و میوهایی که رنگ قرمز د‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارند)
- پود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ر سیر
درمان دارویی و غذایی میکروب معده
درمان دارویی میکروب معده :
آنتی بیوتیک ها برای کشتن باکتری‌های موجود در بدن:
- آموکسی‌سیلین،
- کلاریترومایسین،
- مترونیدازول،
- تتراسایکلین
- تینیدازول
داروهایی که با مسدودکردن پمپ‌های کوچک تولیدکننده‌ی اسید معده از مقدار آن می‌کاهند:
- دکس‌لانسوپرازول،
- اسموپرازول،
- امپرازول،
- پانتوپرازول
- رابپرازول.
داروهای مهارکننده‌ی هیستامین:
- سایمتیدین،
- فاموتیدین،
- نیزاتیدین
- رانیتیدین
باید به تمام دستورالعمل‌های پزشک توجه و روند درمان خود را کامل دنبال کنید.
معمولا یک یا دو هفته پس از درمان، پزشک مجددا آزمایش تجویز می‌کند تا مطمئن شود عفونت از بین رفته است.
پیشگیری از میکروب معده :
- شستن دست‌ها قبل از غذاخوردن و پس از دست‌شویی
- خودداری از مصرف آب یا غذای آلوده
- مصرف نکردن غذایی که به‌خوبی پخته نشده است
- نخوردن غذایی که تهیه‌کنندگان آن نکات بهداشتی ازجمله شست‌وشوی دست را رعایت نمی‌کنند
شستن دست‌ها قبل از غذاخوردن و پس از دست‌شویی
اگرچه استرس، غذاهای ادویه‌ای و تند، الکل و استعمال دخانیات موجب بروز زخم معده نمی‌شوند، ولی سرعت درمان زخم معده را کاهش می‌دهد یا درد را تشدید می‌کنند.
