توضیحاتی در مورد گراز

گراز یا خوک وحشی اورآسیا نوعی خوک است که نیای بیشتر خوک‌های اهلی به‌شمار می‌رود. این حیوان بومی بیشتر مناطق شمالی و مرکزی اروپا، نواحی مدیترانه‌ای (از جمله کوه‌های اطلس در شمال آفریقا) و بیشتر مناطق آسیا است. نسل این حیوان در شمال آفریقا و برخی نقاط اروپا منقرض شده‌است. گراز توسط انسان به نقاط دیگر دنیا از جمله بخش‌های از ایالات متحده و آرژانتین و نیز استرالیا وارد شده‌است. گراز دارای ناخن‌های درازیست که در صورت مواجهه با خطر ناخن می‌کشد. در این مبحث به خواص گوشت گراز می پردازیم.

این جانور در فرهنگ ایرانی نماد پیروزی است و در نام‌ها (مانند شهربراز) و آثار هنری ایران باستان بسیار دیده شده است.

خواص گوشت گراز

در تحقیقات علمی مشخص شده است که گوشت گراز خواص بسیار زیادی برای قلب دارد چراکه حاوی مقادیر بسیار زیادی امگا3 میباشد. گفته میشود گوشت گراز می تواند جایگزین خوبی برای روغن ماهی باشد.
برای قرن ها گوشت گراز به عنوان یک غذای لاکچری توسط اشراف اروپا مصرف می شده است. امروزه هم بسیاری از سرآشپز ها و مردمی که به دنبال یک طعم خاص و متفاوت هستند از این گوشت استفاده می کنند.

گوشت گراز چه طعمی دارد؟ گوشت گراز طعمی بسیار قوی و پیچیده دارد (که شاید بتوان آن را به مزه مغزیجات تشبیه کرد!) و اصلا قابل مقایسه با طعم دیگر انواع گوشت ها نیست. توجه داشته باشید که منظور از طعم و عطر قوی، بد بو و یا بد مزه نیست. بطور مثال میتوان گفت که گوشت خوک نسبت به گوشت گراز عطر و طعم سبک تری دارد. از لحاظ شکل ظاهری نیز گوشت گراز کمی تیره تر از سایر گوشت ها می باشد.

از دیگر ویژگی های گوشت گراز این است که مستعد رشد میکروب ها و بیماری ها نیست و گوشت سالمی بشمار می رود.

خیلی ها فکر می کنند که گوشت خوک و گراز خیلی شبیه یکدیگر است اما گوشت گراز تیره و قرمز است و چربی و کلسترول بسیار کمی دارد. افرادی که می خواهند رژیم غذایی سالم تری داشته و در عین حال طعم خوب را قربانی نکنند، میتوانند گوشت گراز را جایگزین گوشت خوک و گاو کنند. گوشت گراز پروتئین زیادی دارد و سرشار از چربی های غیر اشباع و روی (زینک) می باشد. از دیگر مواد غذایی و مواد معدنی ارزشمند گوشت گراز میتوان به مقادیر زیاد آهن، نیاسین، سلنیوم، تیامین و ویتامین B6 اشاره کرد. سدیم (نمک) موجود در گوشت گراز نیز بسیار اندک است.

خواص گوشت گراز

تفاوت گوشت گراز و خوک

تفاوت اصلی گراز و خوک به تغذیه و میزان فعالیت آن ها مرتبط است. خوک ها معمولا در مزارع پرورش داده شده و تغذیه یکسانی دارند و به همین دلیل گوشت آن ها طعم و عطر سبک تری دارد اما گراز تغذیه متنوع تری داشته و همچنین از لحاظ فیزیکی هم فعالیت بیشتری دارد که همین امر باعث تفاوت نسبت ماهیچه/چربی در گوشت آن می شود.

گراز ها برعکس خوک ها در یک محوطه محدود نگهداری نمی شوند و بصورت وحشی و آزادانه در طبیعت رشد و تولید مثل می کنند. گرازها تقریباً هر چیزی را که قابل خوردن باشد می‌خورند در صورتی که خوک ها تنوع غذایی کمتری دارند و بیشتر گیاه خوار هستند. از دیگر تفاوت های گوشت گراز با خوک این است که گراز های وحشی بصورت طبیعی رشد می کنند و از هورمون ها و مواد شیمیایی ، در امان هستند.

تغذیه گراز

گرازها تقریباً هر چیزی را که قابل خوردن باشد می‌خورند و از نظر تنوع غذایی با انسان رقابت می‌کنند. غذاهای گیاهی مانند ریشه و ساقه و برگ و دانه‌های مختلف و غلات و حبوبات و میوه‌جات و غذاهای حیوانی چون انواع بی‌مهرگان همچون حشرات و لارو آنها، کرم خاکی، حلزون، و مهره‌دارانی چون ماهی، جوندگان، قورباغه‌ها و مارمولک‌ها و لاشه حیوانات بزرگ.

یک گراز ۵۰ کیلویی به حدود چهار تا چهار هزار و پانصد کیلوکالری انرژی در روز نیاز دارد و بیشتر منابع غذایی خود را با کندن زمین پیدا می‌کند. آن‌ها در این جستجوها قسمت‌های زیرخاکی گیاهان و حیوانات نقب‌زن را پیدا می‌کنند.

سرخس‌ها، علف فر و ریشه و پیاز علف‌ها از غذاهای گیاهی مورد علاقه گرازها در اروپای غربی هستند اما مهم‌ترین منبع غذایی آن‌ها در تقریباً تمام نقاط میوه درختان بلوط و راش است که کربوهیدرات کافی برای بافت چربی آن‌ها را فراهم می‌کند.

آن‌ها در هنگام کمبود غذا به کشتزارها سر می‌زنند و پوست درختان و قارچ‌ها را هم می‌خورند. گرازها گاهی حیوانات کوچک مثل بچه گوزن را هم شکار می‌کنند و از جوجه و تخم پرندگان هم تغذیه می‌کنند.

گرازهای دلتای ولگا و رودخانه‌ها و دریاچه‌های قزاقستان به‌طور مرتب به صید ماهی‌هایی چون کپور و کُلمه می‌پردازند. شکار جوجه‌های حواصیل و قره‌قاز، صدف‌های دوکپه‌ای و موش‌ها و موسکرات‌های به دام‌افتاده نیز در دلتای ولگا دیده شده‌است. دست‌کم یک گزارش از شکار ماکاک رادیاتا توسط گراز در جنوب هند نیز در دست است.

گوشت گراز در ایران

در ایران گراز بیشتر در باتلاقها دیده می‌شود و تقریباً هر جا باتلاقی وجود داشته باشد زیستگاه گراز است. همچنین در بوته‌زارهای جنوب شرق ایران و به ویژه در جنگل‌های بلوط کوه‌های البرز و زاگرس. هرچند گرازها گاهی در تابستان به مناطق مرطوب مرتفع می‌روند اما بیشتر در ارتفاعات پائین دیده می‌شوند.

در اکثر مناطق گرازها در مناطقی که پوشش گیاهی متراکم باشد پیدا می‌شوند اما در جنوب ایران مثل دشت ارژن در دشت‌های نسبتاً باز و در حال چریدن بین درختان پسته وحشی دیده می‌شوند.

گراز با نرخ باروری بالایی که دارد طعمه فراوانی برای گوشتخواران بزرگ ایران به ویژه پلنگ است. در گذشته گراز طعمه مورد علاقه شیر ایرانی و ببر مازندران هم بود. گرازها همچنین با از بین بردن درختان در محدوده‌های کوچکی در جنگل به گونه‌های دیگر حیوانات هم سود می‌رسانند.

شیر ایرانی در حال شکار گراز

در زمستان آن‌ها برای یافتن ریشه‌ها تونل می‌کنند و با از بین بردن پوشش یخ و برف زمین برای حیوانات دیگری مثل قرقاول و گوزن هم غذا فراهم می‌کنند. در کوه‌های البرز گاهی قرقاول‌ها را در حال چریدن در کنار گرازها می‌توان دید. هرچند گرازها مقدار زیادی از بذر درختان بلوط و مازو را می‌خورند اما تعداد متعادل آن‌ها در عمل به حفاظت از جنگل منجر می‌شود. چون برای خوردن ریشه گیاهان خاک سطح جنگل را زیر و رو کرده و به این ترتیب مواد گیاهی در خاک ادغام شده. لارو حشرات مضر برای درختان بیرون آمده و توسط حیوانات دیگر خورده می‌شوند یا از سرما می‌میرند.

حرام بودن گوشت گراز در دین اسلام موجب شده تا شکار گراز در ایران نادر باشد. این جانور به علت از بین رفتن صیادان و دشمنان طبیعی‌اش مانند پلنگ و خرس، در بیشتر مناطق ایران تبدیل به یک آفت شده‌است و برعکس اکثر گونه‌های ایرانی جمعیتش در حال افزایش است.

مضرات و عوارض مصرف گوشت گراز

کرم تریشین یک کرم لوله‌ای شکل است که از طریق مصرف گوشت خوک ،گراز می‌تواند به سایرین منتقل شود. معمولاً لارو کرم تریشین در داخل بافت عضلانی حیواناتی چون خوک ، گراز و موش وجود دارد.

پستاندارانی همچون گربه، سگ، روباه، خوک و گراز نیز معمولاً پس از خوردن گوشت موش یا سایر حیوانات آلوده، به این بیماری مبتلا می‌شوند.

انسان هم ممکن است با مصرف گوشت خوک یا گراز به این بیماری دچار شود. در کشورهای اسلامی که از گوشت خوک استفاده نمی‌کنند شیوع این بیماری نادر است اما در اروپا و آمریکای جنوبی، شیوع این بیماری تا حدود ۱۲ درصد جمعیت انسانی است. زیرا پختن کامل گوشت یا انجماد گوشت به خوبی صورت نمی‌گیرد.

گراز ها به دلیل همه چیز خواری که در طبیعت وحشی انجام می دهند بیشترین میزان آلودگی به انگل تریشین را دارند ( حتی بیشتر از خوک) و به همین دلیل مصرف گوشت گراز ممنوع بوده و توصیه نمی شود.

خواص پوست گراز

پوست گراز نیز در طب سنتی معروف بر این است که برای درد مفاصل و روماتیسم مفید است در بین اقوام ایرانی قوم لر با پیشینه ای بیش از ۴۵۰۰ سال از این روش برای درمان دردهای استخوانی استفاده می کرده اند.

به این ترتیب که اگر گرازی به خانه ها ، باغ ها و یا مزارع و … مردم حمله کند و مردم موفق به شکار آن گراز می شدند و یا به هر شکلی یک گراز شکار کنند، پوست آن را در مدت کوتاه و با مهارت خاص کمتر از ۵ دقیقه می کنند و بلافاصله بیمار بدون لباس به درون آن رفته و پوست را می دورند.

بیمار می بایست در حدود یک الی دو ساعت و  نه بیشتر در آنجا باقی بماند (به علت دمای بالا و حرارت فراوان پوست، بدن انسان توانایی تحمل بیشتر را ندارد) پس از خروج از پوست بدن را به مدت ۲ ساعت گرم نگه داشته و با این روش به عقیده طبیبان محلی بیمار معالجه و سلامت خود را باز مییابد. و این مورد را می توان از خواص پوست گراز نام برد.