کارت هاى هوشمند، یکى از جدیدترین پدیده هاى تکنولوژیکى هستند که در آینده اى نزدیک تاثیرى محسوس بر زندگى انسان مدرن خواهند نهاد.

در حال حاضر حدود ۲۰ میلیون نفر در سراسر جهان از این نوع کارت ها استفاده مى کنند، ولى با این حال هنوز عمومیت نیافته اند و تحلیلگران در مورد کارت هاى هوشمند بیش از حال به آینده چشم دوخته اند.

کارت هوشمند یک کارت معمولی مانند کارت تلفن راه دور ویا کارت عابر بانک می باشد که البته با تفاوتهایی است : در کارتهای هوشمند تراشه سخت افزاری وجود دارد که برخی از اطلاعات در آن درج می شود ، تفاوت عمده کارتهای هوشمند با کارتهای الکترونیکی در امکان ذخیره اطلاعات وخوانی اطلاعات و تغییر در اطلاعات کارت هوشمند است که کارتهای معمولی این امکان را ندارد

کارت الکترونیکی ( کارت عابر بانک)

ساده بگویم شما یک کارت بانکی دارید، داخل این کارت اطلاعاتی نیست بلکه یک کدکلیدی است که معادل یک شمارنده که وقتی وارد سیستم عابر بانک می کنید از شبکه سرور مرکزی اطلاعات شماره شما را دریافت می کند و ارتباطتان با بانک برقرار می شود و شما می توانید عملیات بانکی انجام کنید پس از پایان کار ، کارت شما تغییر نمی کند اماکارت هوشمند به گونه ای دیگر است

یا کارت تلفن هزینه اولیه در تراشه آن درج شده باهر تماس میزانی از آن کم می شود

کارت هوشمند

ساده بگویم ، کارت هوشمند بنزین شما ،حاوی اطلاعاتی مانند نام ؛ نام خودرو؛ مشخصات پلاک و … و میزان سهمیه بنزین شماست حال شما ست سوختگیری خودرو رو انجام می دهید کارت هوشمند را وارد دستگاه می کند مشخصات شما از کارت خوانده می شود، میزان سوختگیری تاریخ و … در کارت هوشمند درج می شود و اگر کارت شما حامل پول الکترونیکی باشد از کارت شما پول برداشته می شود در این حالت پس از پایان کار اطلاعات جدید در داخل کارت نگهداری می شود و کارت حامل پیامهاست.

کارت بنزین کارت الکترونیکی یا هوشمند :

فکر می کنم با قرایت توضیحات کارشناس مربوطه کارتهای بنزین کارتها هوشمند باشند که یکی از دلایل انتخاب این نوع کارتها به جای کارتهای معمولی الکترونیکی امکان تغییر در ساختار کارت بدون نیاز به تعویض کارت است؛ البته دستکاری کارتها برای افراد غیرمسوول آسانتر است

مثالی از کارت هوشمند

برای درک راحتر موضوع یک نوع کارت هوشمند به نقل از مجله فوکوس در شماره مربوط به ماه دسامبر ،۲۰۰۴ مس آویم تا با با ارایه یک کارت هوشمند به عنوان نمونه، برخى از قابلیت هاى آن را برشمرده است.

این کارت حاوى ده بخش اصلى است که هر کدام کاربردى خاص دارند و حاوى اطلاعات ویژه اى هستند.

۱- اطلاعات شخصى:

در این بخش نام و نام خانوادگى شخص، شماره پاسپورت، شماره بیمه شخصى، شماره گواهینامه، آدرس، زمان تولد، جنسیت و اطلاعاتى از این قبیل درج مى شود که قسمت اعظم این اطلاعات فقط توسط بخش هاى ادارى ذیربط قابل خواندن است.

۲- مشخصات فردى:

مشخصاتى چون قد، وزن و سایر مولفه هایى که بنا به موقعیت و یا سلیقه شخص قابل تغییر است در این بخش ذخیره خواهند شد. همچنین این قابلیت نیز در نظر گرفته شده است تا اندازه لباس و حتى نوع تغذیه نیز (براى خریدهاى خودکار) در این بخش درج شود.

۳- ایمنى بیومتریک:

ویژگى هاى امنیتى در این بخش ذخیره مى شوند. نه تنها اثر انگشت بلکه سوابق امنیتى و مسایلى نظیر ورود و خروج از کشور در این بخش نوشته و از آن خوانده مى شوند. در اماکنى نظیر فرودگاه ها، کاربرد این قابلیت کارت هاى هوشمند در تامین امنیت و نیز تسهیل در امر نظارت بسیار خوب برآورد مى شود. در موارد خاص، براى امنیت بیشتر مى توان یکى از اطلاعات مندرج در کارت (نظیر اثر انگشت) را با نمونه زنده سنجید.

۴- ابرکلید:

با این ویژگى مى توان بسیارى از امکانات را شخصى کرد. مثلاً یک اتومبیل مى تواند توسط یک کارت خوان ساده و صرفاً با دسترسى به این بخش از کارت، فقط براى صاحب اتومبیل به کار افتد. هم اکنون بسیارى از در منازل و یا کیف ها توسط کارت هایى باز مى شوند که مطمین تر از کلید یا رمز هستند. در بخش کوچکى از یک کارت هوشمند دسته اى از این کارت ها حضور خواهند داشت.

۵- اطلاعات پزشکى:

اطلاعات ضرورى پزشکى بر روى کارت هاى هوشمند قرار خواهند گرفت تا در موارد اورژانس و همچنین عادى پزشکى مورد استفاده قرار گیرند. این امر به ویژه در هنگام بروز سوانح کاربرد بسیار مهمى خواهد یافت چرا که در اغلب این موارد شخص سانحه دیده بیهوش است و دسترسى به سوابق پزشکى و یا بستگان وى مستلزم صرف وقت غیرقابل تامینى خواهد بود. هم اکنون در کره جنوبى کارت هاى پزشکى درمانى به صورت جداگانه مورد استفاده قرار مى گیرند و علاوه بر ثبت و نگهدارى سوابق پزشکى، پرداخت هزینه درمان هم از طریق آنها انجام مى گیرد.

۶- پول الکترونیکى:

کارت هاى اعتبارى، کارت هاى خرید و همچنین پول الکترونیکى همگى برروى یک کارت هوشمند مى توانند جمع شوند تا یک شخص با جیبى خالى از پول و یا کارت هاى رنگارنگ به راحتى به خرید یا سفر برود. همچنین این قابلیت پیش بینى شده است که فعالیت هاى آن لاین اقتصادى دارنده کارت هوشمند نیز در کیوسک هاى مخصوصى به کارت هوشمند منتقل شود.

۷- تراشه:

قلب کارت هوشمند تراشه آن است و وسعتى در حدود ۲۵ میلى متر مربع دارد که از مدارات مجتمعى به همراه یک ماژول حافظه تشکیل شده است. نیروى لازم براى کار کردن این تراشه معمولاً به واسطه یک «میدان القایى» الکترومغناطیسى که کارت خوان آن را مهیا مى کند، تامین خواهد شد. البته در صورتى که کارت ها به صورت «همیشه روشن» مورد نیاز باشند مى توان این نیرو را توسط باترى بسیار کوچک ناخنى تامین کرد.

۸- پخش شخصى:

اگر این امکان به وجود آید که در حجمى کوچک بتوان یک وب سرور کوچک بى سیم را سوار کرد، این همان چیزى است که طراحان کارت هوشمند به آن «حباب دیجیتالى» مى گویند و امیدوارند تا با پیشرفت فناورى بتوانند آن را توسط یک کارت تامین کنند. در این صورت همیشه افراد مى توانند بخش خاصى از اطلاعاتشان را با دیگران به اشتراک بگذارند.

۹- انباره اطلاعات:

این بخش نیز چشم به راه آینده اى است تا فناورى ذخیره اطلاعات بتواند دست کم یک گیگابایت اطلاعات را در حجم کوچکى بر روى یک کارت ذخیره و بازیابى کند. بدین سان هر فرد مى تواند _ به جاى استفاده از حافظه هاى کمکى نظیر حافظه فلش _ به راحتى اطلاعات مورد نظر خود را حمل کند.

۱۰- بلیت الکترونیکى:

هم اکنون در بسیارى از کشورها مسافران به جاى ارایه بلیت براى استفاده از اتوبوس و مترو، کارت هاى مخصوص آنها را در کارت خوان قرار مى دهند و دستگاه از شارژ کارت ایشان مبلغ مورد نظر را کسر مى کند. کارت هاى هوشمند علاوه بر انجام این وظیفه در سایر پایانه هایى که هم اکنون در آنها بلیت ارایه مى شود (نظیر فرودگاه ها) نیز مى توانند به طرز مشابه مفید فایده باشند.

البته با این امکانات در یک کارت هوشمند مشکل بتوان کارت های بنزین ایران را هوشمند دانست البته با توجه به امکان دستکاری و کرک کارتها( شکستن قفل امنیتی) فکرمیکنم از معماری بسته اطلاعات و کارتهای الکترونیکی مانند عابر کارت استفاده شود که تنها حاوی یک کد شماره شناسایی است و بعد تمام اطلاعات از سرور یا همان کامپیوتر مرکز اخذ شود!!