روستای کویری فهرج یزد
در ۳۰ کیلومتری شرق شهر یزد ، روستایی به نام فهرج در قلب کویر قرار دارد. که دنیای درونش حال و هوایی دیگری را به ارمغان می آورد.
روستای فهرج سکونتگاهی قدیمی می باشد که قدمت آن به قبل از اسلام می رسد. با قدم زدن در روستای کویری فهرج و مشاهده سادگی منزل های خشتی ، روح تان تازه خواهد شد.
شما می توانید به سراغ کمپ کویری هم رفته و در کنار کشف زیبایی های طبیعت ، با تفریحات هیجانی ، حال و هوای خود را عوض نمایید. گفتگو با مردم فهرج هم جاذبه ای برای این روستا است.
قصه های شیرینی را تصور نمایید که با لهجه یزدی برای شما و هم سفرتان روایت می شود. در این روستا مادر بزرگ ها و پدر بزرگ ها سخنان زیادی جهت گفتن دارند و فقط دو گوش شنوا و مشتاق می خواهند.
روستای فهرج از شمال شرقی به کوه چلته می رسد و در ارتفاع 1270 متری از سطح دریا واقع گردیده است. نام روستا به مانند قدمتش به پیش از اسلام بر می گردد. در گذشته نام اولیه آن فرافر بود.
ولی در قرون چهارم و پنجم هجری قمری به پهره یا پهرشت تغییر نام داد. در طول زمان این روستا به فهرج مشهور گردید.
روستا فهرج
جاذبه های دیدنی روستای فهرج
1- ساختار زیبای روستا
هنگامی که وارد روستا می شوید ، منازلی از خشت و گل مشاهده می کنید که گویی زمان را در ذهن شما به عقب بر می گردانند.
خانه های فهرج با خشت ، گل ، آجر و همچنین آهن بنا گردیده اند. مسجد جامع در مرکز روستا قرار دارد که بافت مسکونی قدیمی به صورت نیمه متمرکز و خطی ، حول آن شکل گرفته است. زمانی که در گذرگاه های این روستا قدم بر می دارید ، با ساباط ها مواجه می شوید.
کوچه هایی مسقف که سایه ساری جهت خستگی عابران فراهم نموده اند. در این روستا هم همانند سراسر یزد ، رد پای بادگیرها را شماهده خواهید نمود و برای لحظاتی این نشانه هوش ایرانیان را تحسین می نمایید.
2- مسجد جامع فهرج
معروف ترین جاذبه روستا فهرج ، مسجد جامع آن می باشد که یکی از قدیمی ترین مساجد ایران به حساب می آید. قدمت این مسجد که با نام امام حسن (ع) هم شناخته می شود به قرن اول هجری باز می گردد.
مسجد جامع فهرج را تنها مسجد جهان اسلام می دانند که قدمت فراوانی دارد. ولی ساختمان آن از ابتدا تا به امروز به همین شکل حفظ شده است.
مسجد جامع فهرج از نوع شبستانی به شمار می رود و ایوان ندارد. خیلی از کارشناسان ، مسجد جامع فهرج را با قدمت ترین مسجد ایران می دانند و برخی به مسجد تاریخانه دامغان به عنوان قدیمی ترین مسجد ایران اشاره می نمایند.
با وجود این اختلاف نظر ، باز هم تفاوت عمده ای میان این دو مسجد وجود دارد. تاریخانه مسجدی است که فقط از گردشگران میزبانی می نماید. ولی فهرج هنوز میزبان نمازگزاران می باشد.
این مسجد درهای ورودی متعددی نیز دارد که مناره گلی آن بسیار زیبا و همچنین جالب توجه به نظر می رسد.
یکی از نکات جالب در این مسجد ، نبودن عناصری مانند محراب ، گنبد ، کتیبه ، کاشی کاری و دیگر تجملات و تزیینات می باشد.
مسجد فهرج از تاریخ ۳۰ آذر ۱۳۴۹ با شماره ثبت ۹۰۶ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
3- چاه چهل دخترون
یکی از جاذبه های جالب توجه این روستا ، چاه چهل دخترون یزد می باشد. که بر اساس روایات تاریخی 40 دختر و زن با پرت نمودن خود به درون آن خودکشی کرده اند.
این چهل تن از بیم آن که به دست سپاهیان دشمن بیفتند ، مورد تجاوز قرار گیرند و برده شوند فرار می نمودند. در مسیر ، زمانی که دشمن را در پشت سر و در نزدیکی خود می بینند برای فرار از این ننگ خود را یکی یکی به درون این چاه انداختند.
برای مطالعه مطلب چاه چهل دخترون یزد ، با سایت دانشجو همراه باشید.
4- قلعه باستانی فهرج
فهرج قلعه ای تاریخی در خود دارد ، که نمای فعلی و تزئینات آن به قرون 10 و 11 هجری قمری بر می گردد. ولی آثار و ابنيه موجود در آن نشانه هایی از صدر اسلام دارند.
این قلعه بر خلاف نمونه هایش ، ورودی کوچکی دارد. در گذشته از این قلعه به عنوان مکانی جهت سکونت و دفاع در مقابل مهاجمان استفاده می نمودند. ولی امروزه به متروکه ای تبدیل شده است.
این قلعه پلانی چهار ضلعی دارد که بقایای 4 برج مدور در 4 گوشه آن مشاهده می شود. این برج ها دارای دو طبقه هستند و سوراخ هایی جهت دیده بانی و نگهبانی از قلعه دارند.
بناهای موجود در قلعه فهرج ، طاق های ضربی با قوس جناغی دارند. سوراخ هایی نیز در بالای دیواره ها مشاهده می شود که انگار برای دیده بانی استفاده می شده است.
5- کمپ کویری فهرج
سال هاست که کویر تنها به عنوان پهنه ای بی آب و علف و سوزان نگاه نمی کنند. بلکه آن را یک جاذبه تماشایی به حساب می آوردند. روستای فهرج هم در میان کویر است و فرصت یک کویر نوردی ناب را به شما خواهد داد.
کمپ کویری فهرج مکانی است که می توانید در آن حسابی خوش بگذرانید.
6- آب انبار حسینیه
یکی دیگر از جاذبه های تاریخی این روستا ، آب انبار حسینیه می باشد. که آن را متعلق به دوره صفوی تا افشار می دانند. البته ساخت اولیه این آب انبار را به دوران قبل از اسلام نیز نسبت می دهند.
که حاشیه آن مکانی جهت برگزاری مراسم تقدیس آب بوده است. در مدخل ورودی بر کتیبه ای سنگی نوشته ذیل به خط نسخ حک گردیده است:
بسم الله الرحمن الرحیم وقف نمود توفیق آثار آقا محمد جواد ولد مرحوم آقا ابوتراب بافقی تمامی بیست و پنج اصله درخت توت ماکوبی واقعه در قریه فهرج به مقام باغ عمارت که مومنین و مسلمین از آن خورده ثواب آن را به روح کثیرالفتوح شاه نجف و شاه شهید و امام غریب و حضرت عباس قربت نمایند.
