بیماری آسم چیست؟
بیماری آسم از جمله بيماري‌هاي شايع غيرواگيردار است كه براي تمام سنين از شيرخوارگي تا دوران كهولت مشكلات زيادي فراهم مي‌كند.
آسم يك بيماري جدي و مزمن ريه است كه غالباً با التهاب مجاري هوا همراه است.
این بیماری باعث می‌شود راه‌های تنفسی باریک و متورم شده و با تولید مخاط، قدرت تنفس را تحت تاثیر قرار دهد و موجب سرفه و واکنش‌های دیگر شود. آسم می‌تواند تا حد زیادی زندگی روزانه مبتلایان به این بیماری را درگیر کرده و حتی به حملات بالقوه مرگبار منجر شود.
آسم علائم متعدد دارد: خس خس سینه، سرفه و تنگی نفس از علائم شایع این بیماری است.
بعضا مشاهده گردیده که در موارد نادری آسم کودکان در نوجوانی از بین رفته ولی در کل روش درمان حتمی آسم موجود نمی باشد و با دارو ها و عوامل محیطی کنترل شود. آسم می‌تواند توسط آلرژن‌های رایج و دیگر عوامل ایجاد شود.
این علائم را می توان از طریق نظارت منظم و تغییرات در محیط خانه تا حد قابل توجهی کنترل کرد.
عوامل موثر در شیوع بیماری آسم
علت دقيق و اصلي آسم هنوز نامشخص است ولي طبق مطالعاتی که تاکنون انجام گرفته بسیاری از عوامل محیطی باعث ایجاد و تشدید آسم می شود.
از نظر علمی مهم ترین علت و رابطه ای که در ابتلا به بیماری آسم ثابت شده فاکتور ژنتیک می باشد، یعنی فردی که پدر یا مادرش مبتلا به آسم باشند، بیشتر در خطر ابتلا به آسم قرار می گیرد و اگر هر دو نفر (پدر و مادر) آسم داشته باشند، قطعاً امکان ابتلا فرزندان بیشتر خواهد شد.
روش درمان آسم عصبی
عواملی مانند: آلرژی‌زاها، آلودگی هوا و دیگر مواد شیمیایی زیست‌محیطی.
همچنین سیگار کشیدن در دوران بارداری و بعد از زایمان خطر ابتلا در کودکان را افزایش می‌دهد.
پایین بودن کیفیت هوا ناشی از آلودگی خودروها یا میزان بالای ازن هم به ایجاد و افزایش شدت آسم کمک می‌کند.
قرار گرفتن در معرض ترکیبات آلی فرار مانند فرمالدئیدها برای فعال کردن آسم محرک محسوب می‌شود.
از طرفی آلرژی‌زاهای فضای داخل نیز به شدت گرفتن این بیماری کمک می‌کند که شایع‌ترین آنها عبارتند از :
کنه، گرد و غبار، سوسک، شوره بدن حیوانات، قارچ و کپک.
انواع آسم
- آسم خفیف متناوب: این بیماری کمتر از 2 بار در هفته دچار حمله تنگی نفس می شوند و در بین حملات نیز هیچ علامتی ندارند. تعداد حملات آسم شبانه کمتر از 2 بار در ماه است. درمان این بیماران با استفاده از-b2 اگونیست استنشاقی در موقع حمله می باشد.
- آسم خفیف پایدار: در این بیماران تعداد حملات بیشتر از 2 بار در هفته ولی کمتر از یک بار در روز میباشد. در بین حملات نیز بیمار ممکن است علامت داشته باشد. حملات آسم شبانه بیشتر از 2 بار در ماه است. در این بیماران درمان شامل b2-اگونیست استنشاقی در موقع حمله همراه با مصرف روزانه کورتیکو استروئید استنشاقی با دوز کم می باشد. به جای کورتیکو استروئید استنشاقی میتوان از فراوده های خوراکی تئوفیلین و یا مهار کننده های لوکوترین ها( زفیر لوکاست و مونته لوکاست) استفاده نمود.
- آسم متوسط: این بیماران معمولا هر روز علامت دار هستند و آسم شبانه آنها بیشتر از یک حمله در هفته است. درمان در این بیماران شامل مصرف روزانه دوز متوسط کورتیکواستروئید استنشاقی و استفاده از b2-اگونیست استنشاقی در هنگام حمله است. میتوان به جای دوز متوسط کورتیکو استروئید از دوز کم این داروها به همراه فراورده های تئوفیلین b2-اگونیست های خوراکی و یا b2-اگونیست استنشاقی طولانی اثر ( همانند سالمترول) استفاه نمود.
ریه فرد مبتلا به آسم
- آسم شدید: بیمار همیشه علامتدار بوده و تعداد حملات اسم بسیار زیاد است. درمان شامل کورتیکو استروئید های استنشاقی با دوز بالا + یکی از این داروهای( b2-اگونیست استنشاقی طولانی اثر- تئوفیلین- یا-b2 اگونیست خوراکی) + کورتیکو استروئید خوراکی+ b2-اگونیست استنشاقی کوتاه اثر موقع حمله می باشد.
- آسم آلرژیک: معمولاً در سنین کودکی و جوانی بیشتر دیده می شود و زمینه “حساسیت” بزرگ ترین عامل خطر برای بروز آن می باشد. بزرگ ترین گروه مستعد ابتلا به “آسم آلرژیک” ، افرادی هستند که در سنین پایین تر دچار آسم شده اند و اگر بیشتر دقت شود معمولاًدر یکی از افراد خانواده این بیماران، سابقه ای از حساسیت وجود دارد. این حساسیت ممکن است یک حساسیت فصلی باشد که با علایمی مانند عطسه، آبریزش بینی، خارش حلق، قرمزی و خارش چشمخود را نشان می دهد و یا به صورت یک حساسیت پوستی باشد. نوع دیگر آسم آلرژیک می تواند ناشی از آلرژن های محیطی باشد. از آلرژن های محیطی می توان به گرد و خاک و ذرات معلق در هوا تا آلرژن های ناشی از ادرار و مدفوع حیوانات یا پر و پشم حیوانات و یا گرده افشانی گیاهان اشاره کرد که سبب ابتلا فرد به بیماری آسم می شوند.
- آسم عصبی: تنگی نفس عصبی که موضوع بحث ما است می تواند به خاطر اضطراب, تنش های عصبی, فشار خون های پایین که علت عصبی دارند, در گیری و دعوا اتفاق بیفتد. بیکار شدن و همچنین مرگ یکی از بستگان نزدیک هم می‌تواند منجر به بیماری آسم شود اما شدت تأثیر آن مانند تنش‌های عصبی مداوم نیست.
تحقیقات جدید نشان می‌دهد افراد عصبی که دائماً دچار هیجانات روحی و احساسی می‌شوند خطر ابتلا به آسم را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد. همچنین افرادی که در روابط خانوادگی خود دچار مشکل و تنش هستند و یا بحران‌های روحی مانند طلاق را تجربه کرده‌اند ممکن است به آسم دچار شوند.
تحقیقاتی که روی حیوانات انجام شده است نشان می‌دهد استرس مداوم و مزمن می‌تواند سطح هورمون‌های بدن آنها را تغییر داده و با ایجاد تورم در مسیر تنفسی نفس کشیدن را در آنها با مشکل روبه‌رو کند.دانشمندان معتقدند همین موضوع در مورد انسان‌ها هم صادق است و این خصوصیات رفتاری می‌تواند اثرات مشابهی روی تنفس آنها داشته باشد.دکتر آدریان لوئربروک از دانشگاه هیدلبرگ در آلمان سعی کرد با انجام تحقیقاتی به رابطه بین عصبی بودن، داشتن زندگی پراسترس و پرتنش و بروز مشکلات تنفسی مانند آسم پی ببرد. برای انجام این کار آنها تحقیقی را روی 5 هزار و 114 زن و مرد که بین 40 تا 65 سال سن داشتند انجام ادند.در همان اوایل طرح تحقیقاتی آنها به رابطه بین داشتن آسم و عصبی بودن در مردان و بیکاری و آسم در هر دو جنس پی بردند.
در زنان داشتن مشکلات در روابط زناشویی اثرات بیش‌تری روی داشتن زندگی پر استرس و در نتیجه ابتلا به آسم داشت.این بررسی‌ها نشان داد افراد عصبی نسبت به افرادی که دارای خصوصیات رفتاری و خلقیات آرام‌تری هستند با احتمال سه برابر بیشتر به بیماری‌های تنفسی مانند آسم دچار می‌شوند.همچنین مشکلات و تنش‌های خانوادگی مانند طلاق می‌تواند خطر ابتلا به آسم را تا دو برابر افزایش دهد که همه این عوامل نشانگر وجود رابطه قوی بین شرایط روحی و بروز بیماری‌های جسمی دارد.بیکار شدن و همچنین مرگ یکی از بستگان نزدیک هم می‌تواند منجر به بیماری آسم شود اما شدت تأثیر آن مانند تنش‌های عصبی مداوم نیست.
آسم بیماری‌ای است که در طی آن مسیر تنفسی بدن انسان دچار تورم شده و به این ترتیب فضای کافی برای عبور هوا کاهش پیدا می‌کند. که در این حالت فرد احساس می کند یک طناب به دور گردن او است و دارد خفه اش می کند و تنفس را برایش مشکل می سازد. که برای رهایی از این وضع مدام با دست خود دور گلویش را برای باز شدن راه تنفسی ماساژ می دهد و نفس های عمیق می کشد.
علایم تنگی نفس عصبی و دیگر تنگی نفسها
- سخت نفس کشیدن
- تند تند نفس نفس زدن
- به سختی حرف زدن
- درگیر شدن عضلات سر و گردن در این اتفاق
روش درمان آسم عصبی
همانطور که عنوان شد درمان حتمی آسم ندارد. اما می توان راهکارهای موثر جهت درمان آسم عصبی بکار برد که حداقل این بیماری را کنترل کرد.
- تغذیه در بهتر شدن این موضوع از اهمیت شایانی برخوردار است. کسانی که دچار این عارضه هستند نباید از ادویه جات بطور فراوان استفاده کنند, نباید از نوشیدنی های خیلی سرد یا داغ بنوشند, می باید از مصرف غذاهای نفاخ و پر حجم بپرهیزند.
- تمرینات تنفسی انجام بدهند, برای این کار میبایست نفس عمیق بکشید و هوا را به آرامی به داخل ریه هایتان بفرستید, نفستان را با منقبض کردن سینه حبس کنید و بعد به بیرون بفرستید. این کار باعث افزایش ظرفیت ریه می شود.
- پیاده روی داشته باشید و در حین انجام این عمل با بینی نفس بکشید و دهان خود را بسته نگه دارید. این کار تنگی نفس را کم می کند.
- در دو استکان چای یک قاشق چای خوری فلفل سیاه بیفزایید و بعد از صاف کردن از این محلول سه تا پنج بار در روز برای باز شدن لوله های نایژه استفاده کنید.
- برای خلاصی از احتقان و درمان تنگی نفس عصبی در یک لیوان آبلیمو به اندازه یکسان عسل و سیر و زنجبیل اضافه کنید و میل بفرمایید.
- از مکانها و موقعیتهایی که استرس زا است و باعث تنش و عصبانیت در شما می شود دوری کنید.
تنگی نفس خود را جدی بگیرید و در مراحل ابتدایی و اولیه به پزشک مراجعه کنید و از آن سر سری نگذرید, تنگی نفس یک بیماری نیست بلکه نشان دهنده وجود یک بیماری دیگر در بدن است, مثلا شاید تنگی نفس شما بخاطر بیماری های قلبی باشد.
