قاجار ، اجاریه یا قاجاریان نام دودمانی است که از حدود سال ۱۱۷۴ تا ۱۳۰۴ بر ایران به مدت صد و سی سال فرمان راندند. بنیانگذار این سلسله آقامحمدخان قاجار است. وی تهران را به عنوان پایتخت انتخاب کرد و آخرینپادشاه قاجار، احمدشاه قاجار بود که در سال ۱۳۰۴ برکنار شد و رضاشاه پهلوی جای او را گرفت.
سردودمان قاجاریه مربوط به یکی از طایفه‌های ترک اغوز به نام ایل قاجار بود که بر اثر یورش مغول از آسیای میانه به ایران مهاجرت کردند. آنان ابتدا در پیرامون ارمنستان ساکن شدند.
اولین انسجام ایران به شکل امروزی در زمان قاجار روی داد و کشور مدرن ایران به صورت رسمی تشکیل شد. دوران قاجار مصادف بود با دوران استعمار و جهانگشایی امپراطوری‌های مدرن. در این دوران ایران درگیر جنگ‌های متعددی شد و سال‌ها مقابل روس‌ها و انگلیسی‌ها مقاومت کرد. با اینکه ایران در دوران قاجار بر خلاف کشورهای منطقه هرگز مستعمره نشد ولی بخش‌هایی از خاک خود را در این جنگ‌ها به‌ویژه با روسیه از دست داد.
خاندان قاجار یکی از خاندان‌های بزرگ ایران و آخرین سلسله ترک تبار تاریخ ایران است. اعضای این خاندان از نوادگان پسری شاهزادگان قاجار هستند. پس از اجباری شدن نام خانوادگی و شناسنامه در دورهٔ رضاشاه، هرکدام از شاخه‌های این خانواده نامی انتخاب کردند که اغلب برگرفته از نام یا لقب شاهزاده‌ای بود که نسب خود را به او می‌رساندند. اکنون بسیاری از نوادگان قاجار در ایران، جمهوری آذربایجان، اروپا و آمریکا زندگی می‌کنند.
قاجاریان و سلسله قاجار تا سال 1280 خورشیدی دارای جایگاه ویژه ای در ایران بودند که با روی کار آمدن پهلوی ها بساط قاجاریان رفته رفته جمع شد.
تعدادی از شاهزادگان معروف قاجار
شاهان قاجار
حسینعلی میرزا فرمانفرما
شاهزاده محمد میرزا خزایی
حسام السلطنه
سلطان مراد میرزا حسام السلطنه
عباس میرزا نایب السلطنه
عباس میرزا ملک آرا
حسنعلی میرزا شجاع السلطنه
کامران میرزا نایب السلطنه
مسعود میرزا ظل السلطان
محمد میرزا کاشف السلطنه
عبدالحسین میرزا فرمانفرما
عبدالمجید میرزا عین الدوله
ملک منصور میرزا شعاع السلطنه
ابوالفتح میرزا سالارالدوله
فرهاد میرزا معتمدالدوله
حبیب‌الله میرزا
ایرج میرزا جلال الممالک
شیخعلی میرزا شیخ الملوک
تصاویر شاهان قاجار را یکجا ببینید!
