پروتکل دارو چیست؟
پروتکل دارو جهت تجویز صحیح دارو و به منظور پیشگیری و به حداقل رساندن شدت عوارض دارویی برای پرستاران و بهیاران تدوین شده است.
انواع پروتکل ها:
پروتكل استرپتوكيناز :
اين دارو يك آنزيم ترومبولتيك است كه در مواردی مثل انفاركتوس ميوكارد ، آمبولي ريه، ترومبوز شريان كرونري و انسداد شريانهاي ريوي كاربرد دارد. هر ويال استرپتوكيناز حاوي 750000 واحد دارو مي باشد كه معمولاً براي بيماران 1500000 واحد تجويز مي شود. که باید قبل از مصرف و تزريق PT-PTT حتما چك شود .
پروتكل سولفات منيزيم :
اين نوع از پروتکل دارو اثر ضد آريتمي دارد و به نوعي با مهار کردن كلسيم ، نوعي وازوديلاتور است . در بيماراني كه تغذيه نامناسب دارند و درصد كاهش منيزيم در آنها زياد است .کاربرد آن برای بيماران اكلمسي و آن دسته از بيماراني كه MI نموده و از پروتكل استرپتوكيناز نمي توان استفاده کنند است . طرز استفاده آن به این صورت است که ابتدا 1 گرم سولفات منيزيم معادل 2 سي سي سولفات منيزم 50% را به همراه cc100 از سرم D/w%5 ، داخل ميکروست ريخته و در عرض 15 دقيقه انفوزيون ميکنیم تا کاملا ترکیب شوند سپس 9 گرم سولفات منيزيم معادل 18 سي سي سولفات منيزم را با 50 سي سي سرم دكستروز 5% حل و رقيق نموده بصورت 5 قطره در دقيقه انفوزيون نمائيم .
تذكرات :
1- در صورت نارسايي كليوي و هيپرتانسيون پروتكل ادامه داده نشود .
2- آنتي دوت سولفات منيزيم ، كلسيم گلوكونات است .
پروتکل دارو
پروتكل GIK ( گلوكز – انسولين – پتاسيم ) :
سرم گلوكز، انسولين، پتاسيم براي بيماراني كه درد در ناحیه سینه دارند و به مسكن جواب نمي دهند كاربرد دارد . اين محلول يك منبع انرژي و بي هوازي است و قلب را از ايسكمي زود هنگام نجات مي دهد . اين پروتكل برای بيماران ديابتي و سكته قلبي كاربرد داشته و ابتدا 200 سي سي سرم دكستروز واتر 5% را با 20 سي سي كلريد پتاسيم 15% با 280 سي سي گلوكز هيپرتونيك 50% ( معادل 6 ويال ) با 25 واحد انسولين رگولار مخلوط كرده ، محلول تهيه شده بصورتmg/kg/h 1-5/1 ( 15 قطره ) طي مدت 12 ساعت انفوريون گردد .
پروتكل ليدوكايين:
یکی دیگر از پروتکل دارو پروتکل ليدوكايين جهت درمان آريتمي هاي بطني و جلوگيري از ظ آريتمي كاربرد دارد . ابتدا mg/kg 5/1-1 بطور آهسته وريدي تزريق شود و هر 3 تا 5 دقيقه تا برطرف شدن أريتمي تكرار شود تا مقدار آن به mg/kg 3 برسد . جهت درمان آريتمي هاي بطني مكرر (PVC مولتي فوكال ، short run VT ) از سرم ليدوكايين استفاده مي شود .طریقه مصرف آن اینگونه است که انفوزيون سرم ليدوكايين 1 گرم ليدوكايين ( معادل 10 ويال 2% كه حجم هر ويال cc 5 مي باشد) را با 450 سي سي سرم دكستروز واتر 5% رقيق نموده و بصورت mg/kg 4-2 ( 15 تا 30 قطره ) انفوزيون شود .
پروتكل آميودارون :
جهت درمان آريتمي هاي بطني و فوق بطني كاربرد دارد . ابتدا 150 ميلي گرم معادل يك آمپول را بصورت وريدي آهسته تزريق شود . سپس 300 ميلي گرم آمپول آميودارون ( معادل 2 آمپول ) را با 100 سي سي سرم دكستروز 5% داخل ميكروست رقيق نموده و در مدت 6 ساعت اول بصورت mg/min 1 (20 قطره ) انفوزيون شود و در مدت 18 ساعت بعد بصورت mg/min 5/0 ( 10 قطره ) انفوزيون گردد .
پروتكل آدنوزين :
جهت درمان آريتمي هاي قلبي كاربرد دارد . آدنوزين منجر به آهسته شدن هدايت گره دهليزي – بطني شده و راههاي ورود امواج را در گره دهليزي – بطني مهار مي كند و آريتمي هاي فوق بطني را به ريتم سينوسي تبديل مي كند .ابتدا 6 ميلي گرم دارو را بصورت وريدي در طول 1 تا 3 ثانيه تزريق شود . در صورت عدم رفع آريتمي طي 1 الي 2 دقيقه 12 ميلي گرم ديگر سريع تزريق وريدي شود در صورت لزوم مقدار 12 ميلي گرم ديگر مجدد تزريق شود .
تذكرات :
تجويز مقدار بيش از 12 ميلي گرم توصيه نمي شود . نيمه عمر آدنوزين كمتر از 10 ثانيه است و توسط گلبولهاي قرمز تجزيه مي شود لذا بدنبال تزريق وريدي آدنوزين بلافاصله 20 سي سي سرم نرمال سالين از همان راه وريدي تزريق شود . در حساسيت مفرط به دارو و بلوك قلبي درجه 2 و 3 و سندرم سينوس بيمار منع مصرف دارد .
پروتكل ميلرينون :
جهت درمان كوتاه مدت نارسايي احتقاني قلب كاربرد دارد .از این دستورالعمل برای استفاده آن اینگونه است که ابتدا ugr/kg 50 بطور آهسته ظرف مدت 10 دقيقه وريدي تزريق شود . سپس ugr/kg 1-25/0 جهت بيمار انفوزيون شروع شود . 10 ميلي گرم آمپول ميلرينون را در 100 سي سي سرم نرمال سالين داخل ميكروست رقيق نموده و انفوزيون گردد . اين دارو ترومبو سيتوپني ايجاد نمي كند . طولاني اثر است و تقريبا 10 برابر آمرينون قدرت دارد .
تذكرات :
1- آمپول لازيكس بصورت وريدي درمسير تزريق وريدي ميلرينون بكار نرود لذا خط وريدي ديگر گرفته شود .
2- قبل از شروع درمان با ميلرينون ، كمبود پتاسيم خون بيمار بايد اصلاح گردد .
3- جهت انفوزيون وريدي ميلرينون از سرم نرمال سالين استفاده گردد .
