یافته های جدید نشان داده اند که فیل ها نیاز چندانی به خواب ندارند. پس از اینکه دو فیل ماده به مدت یک ماه مورد بررسی محققان قرار گرفتند، محققان دریافتند که این حیوانات عظیم الجثه در طول شبانه روز به صورت میانگین تنها دو ساعت می خوابند و اغلب دو روز را بدون اینکه بخوابند سپری می کنند.

گرچه این آزمایش بر روی دو فیل صورت گرفته است و این نمونه ی کوچکی از خانواده ی این حیوانات است اما باید گفت که احتمالا فیل ها کمترین میزان خواب را در میان پستانداران کره زمین دارند.

سرپرست این مطالعه، پائول منگر پروفسور دانشگاه علوم آناتومی Withwatersrand، واقع در جنوب آفریقا اظهار داشت:

فیل ها مدت بسیار کمی را در خواب سپری می کنند و به نظر می رسد که دلیل این موضوع اندازه ی بزرگ بدن آن ها باشد.

وی همچنین در ادامه با توجه به مطالعاتی که بر روی ساختار مغز فیل ها صورت گرفته است اظهار داشت:

طی مطالعاتی که برای پی بردن به ساختار مغز فیل ها صورت گرفت، ما به ویژگی های غیرمعمولی در مغز این حیوانات پی بردیم که مسئول خواب بودند. این ویژگی ها نشان می داد که احتمالا خواب فیل ها باید بسیار کوتاه مدت باشد.

قبل از آزمایش اخیر نیز مطالعاتی برای پی بردن به میزان خواب فیل ها صورت گرفته بود اما چندان قابل استناد نبود چراکه تشخیص اینکه آیا فیل ها در خواب به سر می برند و یا تنها در حال استراحت هستند کار دشواری است و همین مساله از اعتبار مطالعات پیشین کاسته است.

در آزمایش جدید دو فیل ماده وحشی آفریقایی در پارک ملی Botswana’s Chobe  مورد مطالعه قرار گرفتند. در طول این 35 روز با استفاده از دستگاه های خاصی میزان خواب این جانداران اندازه گیری شد.

سرپرست این مطالعه بیان داشت:

بهترین راه اندازه گیری میزان خواب در جانداران، ثبت عملکرد مغزی آنان است. اما این کار بسیار دشوار است و عمل هایی که برای این کار صورت می گیرد از لحاظ اخلاقی قابل قبول نیستند.

همچنین در طول این مطالعه از ردیاب هایی استفاده شد تا با استفاده از آن ها بتوان مکان خواب فیل ها را تشخیص داد.

این مطالعه نشان داد که فیل ها به ندرت چشمان خود را می بندند. همچنین زمانی که فیل ها ناراحت و ناراضی بودند اصلا به خواب نمی رفتند و گاهی تا 46 ساعت اصلا نمی خوابیدند. گاهی این ناراحتی ها ناشی از حمله شیرها به فیل ها، مورد حمله قرار گرفتن فیل ها توسط حیوانات بزرگتر و راه رفتن بیش از حد در روز به اندازه 30 کیلومتر بود. علاوه بر این با وجود کم خوابی این حیوانات، در شب بعدی میزان خواب آنان افزایش نیافت.

شایان ذکر است که این فیل ها هر سه یا چهار شب یکبار در خواب REM نیز به سر می بردند. خواب REM به تقویت حافظه کمک می کند و همانطور که می دانیم فیل ها از حافظه ی خوبی برخوردار هستند.

میزان خواب و بیداری فیل ها به شدت نور بستگی نداشت بلکه بیشتر به عوامل محیطی همچون دما و رطوبت بستگی داشت.

نکته مهم دیگر این بود که فیل های اهلی بیش از فیل های وحشی می خوابند و اینگونه فیل ها روزانه 4 تا 6 ساعت وقت خود را در خواب سپری می کنند و این موضوع به علت اثر عوامل محیطی بر میزان خواب فیل ها است.

نتایج حاصل از این مطالعه در تاریخ 1 مارس 2017 در مجله PLOS ONE  منتشر شد.