طبق مطالعه مختصری که اخیرا صورت گرفت، محققان دریافتند که افراد نابینا در سایر حواس خود به جز بینایی نسبت به بقیه افراد قوی تر هستند. آنان در این آزمایش با استفاده از اسکن هایی که از مغز افراد نابینا و دیگر افراد تهیه کردند به بررسی مغز این دو گروه پرداختند.

این آزمایش بر روی نابینایانی که به طور مادرزاد این نقص را داشتند و یا پیش از سه سالگی به آن دچار شده بودند صورت گرفت. نتیجه حاصل حاکی از آن بود که این افراد حواس شنوایی، بویایی و لامسه قوی تری در مقایسه با گروه دیگر افراد شرکت کننده در آزمایش که نابینا نبودند داشتند.

همچنین بررسی اسکن های مغزی نشان داد که افراد نابینا در سایر موارد همچون حافظه و توانایی یادگیری زبان های جدید نیز نسبت به دیگر افراد قوی تر هستند. این اطلاعات در روز 22 مارس سال 2017 در مجله PLOS ONE  منتشر شد.

چنین تغییراتی در مغز حاصل از قابلیت تغییر پذیری مغز است. یعنی مغز می تواند بین نورون ها روابط جدیدی را ایجاد کند.

دکتر لطفی مرابت نویسنده ارشد این مطالعه و سرپرست آزمایشگاه اعصاب چشمی  واقع در انستیتو گوش و چشم ماساچوست، در این رابطه اظهار داشت: حتی در مواقع نابینایی مطلق، مغز تلاش می کند تا با یافتن راه های جدیدی بیشترین بحره را از محیط اطراف ببرد. یافته ها حاکی از آن هستند که مغز قابلیت بسیار بالایی برای وفق دادن خود با محیط دارد.

محققان در این آزمایش اسکن مغزی 12 فرد نابینا و 16 فرد بینا را بررسی کردند. تمام افراد نابینای شرکت کننده در این آزمایش، بسیار مستقل، تحصیل کرده، شاغل و دارای تجارب بسیاری در مطالعه با استفاده از خط بریل بودند.

محققان با استفاده از بررسی اسکن های مغزی شرکت کنندگان دریافتند که تفاوت های قابل توجهی از لحاظ شکل ظاهری و عملکرد بین مغز افراد بنابینا و سایر شرکت کنندگان وجود دارد.

کورینا باوئر، سرپرست این مطالعه اظهار داشت: ما شاهد تفاوت های بسیاری در مغز افراد نابینا نسبت به سایر افراد بودیم. این تفاوت ها تنها به بخش لوب پس سری (مسئول پردازش اطلاعات بینایی) محدود نمی شد، بلکه در بخش های حافظه، بخش پردازش زبان و بخش حسگر مغز نیز به چشم می خورد.

برخی از این تغییرات مربوط به روابط موجود در مغز بودند. برای مثال، محققان تفاوت موجود در قشر سفید و بخش مربوط به عملکرد مغز را بررسی کردند. آنها دریافتند که قشر سفید مغز در میان افراد نابینا مسئول انتقال اطلاعات است که همچون بزرگراهی اطلاعات را در خود جاری می سازد. همچنین بخش مربوط به عملکرد مغز با ایجاد ارتباطاتی مشخص می کرد که چگونه قسمت ها مختلف مغز با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.

باوئر اظهار داشت: افراد نابینا روابط مغزی کمتری بین لوب بینایی و سایر بخش های مغز داشتند. اما در عوض در بخش هایی از مغز که مربوط به حواس دیگر همچون زبان و پردازش اطلاعات شنوایی بود روابط بیشتری دیده می شد. در واقع به نظر می رسد که مغز با تقویت کردن ارتباط های موجود در دیگر بخش ها، ضعف افراد نابینا را جبران می کند.