در ابتدا به معرفی کرفس خواهیم پرداخت و سپس خواص آن و تاثیر آن بر کاهش وزن را بیان خواهیم کرد

کرفس سلطان سبزی‌هاست و تمام بخش‌های این گیاه مفید و شفابخش است. این گیاه به ارتفاع 20 تا 60 سانتی متر است و ساقه‌ای منشعب دارد. کرفس گیاهی است که در تمام دنیا به راحتی می روید .این گیاه در بسیاری از مناطق ایران از جمله سیستان، خوی و بندرعباس می‌روید.

کرفس دو نوع وحشی و پرورشی دارد. وحشی آن در کنار آب های راکد می روید و پرورشی آن همانی است که این روزها در بازار میوه و تره بار به فروش می رسد. برگ های کرفس در مقایسه با ساقه اش ریزمغذی های بیشتری دارد و هرچه رنگ آن تیره تر باشد، از ویتامین A و B زیادتری برخوردار است، اما ساقه کرفس را هم دست کم نگیرید.

این ساقه فیبری که در مقایسه با سایر سبزیجات چوبی تر و تقریبا غیرقابل جذب بوده و این همان عاملی است که به کاهش وزن کمک می کند. اما باید بدانید به گفته متخصصان علوم غذایی گرچه کرفس از هویج هم کم کالری تر است، اما مصرف مجاز روزانه 100 تا150 گرم آن که به طور نسبی 20 کالری انرژی دارد، تنها قادر است 20 کالری از انرژی دریافتی ما بکاهد.

می پرسید چرا و چگونه؟ این میزان کرفس برای هضم در بدن تقریبا 40 کالری انرژی نیاز دارد. در نتیجه 20 کالری کرفس می سوزد و تنها 20 کالری به کاهش وزن ما کمک می کند و این مقدار در برابر 1500 تا 2000 کالری دریافتی روزانه هر فرد ناچیز است. در ضمن لازم است بدانید آب کرفس فاقد مواد فیبری بوده و اگرچه می تواند در میان وعده ها جایگزین آبمیوه های پرشیرین شود، اما نمی تواند جای میوه را بگیرد و باید در کنار میوه و سبزیجات مختلف و ترجیحا به صورت خام مصرف شود.

دانشمندان بر این عقیده‌اند که کرفس بهترین ماده غذایی برای برطرف کردن عفونت مجاری ادرار و اسید اوریک بالا از طریق ضدعفونی مجاری ادراری است، همچنین وجود روغن‌های فرار در کرفس علاوه بر ایجاد عطر خوشایند این گیاه، باعث گشاد شدن مجاری کلیه می‌شوند و دفع اسید اوریک را تسهیل می‌کند. تجربه نشان داده است که کرفس و غذاهای حاوی آن بوی بد دهان را از بین می‌برد

که احتمالاً به دلیل ترکیب موادی که در معده تولید می‌شوند با مواد معطر کرفس است.
آنتی اکسیدان موجود در کرفس از سرطان های مختلف در بدن جلوگیری می کند و دارای ترکیبی به نام استیلنیکس است که رشد سلول‌های تومور را متوقف می‌کند و باعث کم شدن میزان کلسترول خون می شود وجود ترکیب شیمیایی در کرفس، به نام “بوتیل فتالید” باعث کاهش سطح کلسترول بد و زیانبارخون می‌شود. و در کاهش فشار خون هم نقش دارد، خطر بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد. مصرف آب کرفس روی زیبایی و سلامتی پوست هم تاثیر دارد و به کاهش میزات التهاب در بدن کمک می کند.

این گیاه حاوی ویتامین (ث) زیادی است و به همین دلیل مصرف آن به تقویت لثه ها کمک کرده و از بروز بیماری اسکوربوت پیشگیری می‌کند. مصرف کرفس همچنین به افراد کم خون، توصیه می‌شود. اسیدهای چرب فرار موجود در این گیاه، محرک اشتهاست.

پتاسیم موجود در کرفس علاوه بر تحریک ادرار باعث کاهش فشار خون می‌شود و به همراه گوگرد موجود در آن بیش از همه برای بیماران مبتلا به نقرس و افرادی که از دردهای مفصلی و روماتیسم رنج می برند، توصیه می‌شود.

این گیاه دارای خاصیت ضدمیکروبی است و در بهبود آسم و سرماخوردگی‌های ریوی مناسب است. آب کرفس به صورت غرغره برای رفع گلو دردهای خشک به دلیل خاصیت ضدعفونی کننده اش مفید است. همچنین آلودگی میکروبی ضعیف در روده نیز در اثر تریپین از بین می‌رود.

این گیاه حاوی درصد بالایی فیبر است، بنابراین ملین بسیار مناسبی به شمار می‌آید و مصرف برگ و ساقه های کرفس در مورد کسانی که از ناراحتی های گوارشی نظیر یبوست رنج می‌برند بسیار نافع است.

کرفس همچنین ضد نفخ است و تب را پایین می‌آورد. مصرف آن به خصوص به افراد درگیر با بیماریهای قلب و عروق و بالا بودن چربی‌های خون بسیار توصیه می‌شود، این گیاه از تصلب شرائین جلوگیری می‌کند.

ویتامین B6 و اسید پانتوتنیک موجود در آن به همراه منیزیوم و کلسیم اثر مثبتی در تقویت ماهیچه ها داشته و دارای اثرات شگرف در آرامش روانی است. همچنین کرفس یک منبع غنی از مواد مغذی گیاهی فنلی است که دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است. این مواد عبارتند از:
اسید کافئیک، اسید caffeoylquinic، اسید سینامیک، کوماریک اسید، اسید ferulic، apigenin، لوتئولین، کوئرستین، کامپفرول lunularin، بتا-sitosterol و furanocoumarins. کرفس یک منبع عالی از ویتامین K و مولیبدن است.

این یک منبع بسیار خوبی از فولات، پتاسیم، فیبر رژیم غذایی، منگنز، و اسید پانتوتنیک است. کرفس منبع خوبی از ویتامین B2، مس، ویتامین C، ویتامین B6، کلسیم، فسفر، منیزیم، و ویتامین A(به شکل کاروتنوئیدها) است.

کرفس نیز شامل حدود 35 میلی گرم سدیم در هر ساقه است.علاوه بر آنتی اکسیدان ها شناخته شده مانند ویتامین C و فلاونوئیدها، دانشمندان در حال حاضر حداقل یک دوجین از انواع دیگر مواد مغذی آنتی اکسیدان در کرفس را شناخته اند.

این آنتی اکسیدان ها شامل dihydrostilbenoids مانند lunularin و همچنین furanocoumarins مانند bergapten و پسورالن است. پشتیبانی آنتی اکسیدان از کرفس عمدتا به دلیل مواد مغذی فنلی آن است که برای محافظت در برابر آسیب های اکسیژن ناخواسته به سلول ها، رگ های خونی، و سیستم های عضو نشان داده شده است.

* توجه *
خوردن کرفس برای بیماران مبتلا به صرع نیز مضر است زیرا حملات آنها را تحریک می‌کند. همچنین در افرادی که به ورم کلیه مبتلا هستند، منع مصرف دارد.

کرفس و کاهش وزن
کرفس به خاطر مقدار زیاد منیزیم آثار مهمی در چربی سوزی دارد. و سیستم اعصاب رو قوی میکند، فشار خون را پایین می آورد و بهترین چیز برای میان وعده وقتی احساس گرسنگی میکنیم.
متخصصان تغذیه در خصوص این مساله توافق نظر دارند که مصرف کرفس به صورت روزانه باعث افزایش متابولیسم می‌شود و سوخت‌وساز به بهترین حد ممکن می‌گردد. افزایش متابولیسم به این معنی است که بدن شما کالری بیشتری می‌سوزاند و در نتیجه با افزایش مصرف انرژی از ذخایر چربی استفاده ‌شده و کاهش وزن تسهیل می‌گردد.

نوشیدن آب کرفس منجر به کاهش اشتها و کاهش ویار به مواد بدون ارزش غذایی و پرکالری می‌شود. در نتیجه توصیه می‌شود آب کرفس قبل از صرف غذای اصلی مصرف شود تا تأثیرات خود را بهتر بگذارد.کرفس دارای خصوصیات یک دیورتیک خوب است. دیورتیک بودن به این معنی است که باعث تخلیه بهتر و سریع‌تر آب از بدن می‌گردد. این اثر باعث تسریع سوخت و ساز و در نتیجه مصرف توده چربی بدن می‌گردد. کرفس خام دارای مقادیر بالای کلسیم به فرم قابل‌استفاده برای بدن است. این کلسیم ارگانیک قادر است سیستم هورمونی بدن را تحریک کند. مثلاً با افزایش ترشح هورمون‌هایی نظیر تیروکسین باعث افزایش شکسته و مصرف شدن چربی‌های ذخیره شده در سلول‌ها می‌شود.

ثابت شده است که کرفس و آب آن دارای موادی هستند که روند سوخت و ساز چربی های بدن را تسهیل می کنند کرفس بر اشتهای فرد در رابطه با مواد شیرین اثر می گذارد. کرفس باعث می شود تمایل فرد به مصرف خوراکی های شیرین و شیرینی جات کاهش پیدا کند پس انرژی کمتری به شخص می رسد و از طرفی تحمل رژیم غذایی برای شخص آسان می شود.
سرعت کاهش وزن در افرادی که حداقل یک بار در روز یک ساقه متوسط کرفس به عنوان میان‌وعده می‌خورند، بیشتر از افرادی است که اصلاً کرفس مصرف نمی‌کنند.با دارا بودن تنها 30 تا 40 کیلوکالری در هر فنجان، آب کرفس یک نوشیدنی انرژی‌زا و کمک‌کننده بزرگی در تامین یک رژیم غذایی سالم است. دلیل این میزان کم کالری در کرفس، محتوای بالای آب آن است. تقریباً 95 درصد کرفس از آب تشکیل شده است. تمام قسمت‌های کرفس خوراکی است.

* نکته *
البته لازم به ذکر است که ثمربخشی هرچیزی در گرو استفاده صحیح و به اندازه ی آن است. دراین مورد هم باید گفت که به همان اندازه که آب کرفس از باعث چربی سوزی می شود به همان میزان و یا حتی بیشتر از آن باعث از دست رفتن آب بدن می شود و مقداری از لاغری که به دست می آید نیز به دلیل از دست رفتن آب بدن می باشد. بنابراین درحین استفاده مقدار و روزهای استفاده از کرفس و مصرف همزمان آب بیشتر به جهت جبران آب از دست رفته باید مد نظر قرارگیرد.

کاری از گروه علم ورزش ( حمید مهدوی.م، مهدی خزائی، وحیده سیفی، فرزانه معمار نژاد، فائزه میرابیون، حمیده حیدری، بیتا حسین زاده)

منابع