وسیع ترین قسمت بدن انسان سیستم محافظتی و یا سیستم پوششی بدن او می باشد که شامل پوست، مو، ناخن ها، غدد عروقی و گیرنده های عصبی می باشد.

وزن پوست بدن حدود 6 پوند (2.7 کیلوگرم) است و براساس گفته ی کلینیک کلیولند هر 27 روز یکبار به سبب پوست اندازی تازه می شود.

بنابر گفته ی دانشگاه سلامت پنسیلوانیا در بزرگشالان مساحت پوست به 1.70 متر می رسد.

سیستم پوششی چگونه عمل می کند؟

بر اساس اظهارات موسسه ملی سلامت این سیستم ضد آب و چند لایه می باشد و از بدن در برابر عفونت ها محافظت می کند.

پوست به علت داشتن کراتین، رشته های پروتئینی که از آب ساخته شده اند، سایر پروتئین ها، لیپیدها، مواد معدنی و مواد شیمیایی گوناگون ضد آب است.

پوست مواد اضافی بدن را دفع می کند، دما را متعادل می سازد و با تنظیم میزان عرق از بی آبی بدن جلوگیری می کند.

همچنین پوست محل قرارگیری گیرنده های عصبی است که درد و فشار را تشخیص می دهند.

علاوه بر موار مذکور پوست اولین خط دفاعی بدن در برابر باکتری ها، ویروس ها و سایر میکروب ها می باشد.

بر اساس گفته ی آکادمی امراض پوستی آمریکا (AAD)، پوست و مو بدن را از آسیب پرتوهای مضر فرابنفش محفوظ  نگه می دارند و پوست با استفاده از ملانین از آفتاب سوختگی جلوگیری می کند.

رنگ پوست بدن انسان ها بر اساس میزان ملانین، کارتن و هموگلوبین تعیین می شود. همچنین میزان ذخیره آب، چربی، گلوکز و ویتامین D نیز بوسیله سیستم پوششی بدن تنظیم می شود.

سه لایه مختلف پوست

پوست بدن از سه لایه با نام های اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است.

اپیدرم

اپیدرم خارجی ترین لایه ی پوست است و فاقد رگ های خونی می باشد. گرچه این لایه ها تنها به اندازه 0.1 میلی متر ضخامت دارند اما از 40 تا 50 ردیف سلولی به نام سلول های فلس دار یا کراتینوسیت ها تشکیل شده اند.

کراتینوسیت ها کراتین، فیبر و پروتئین های ضد آب را تولید می کنند. بخش عظیمی از پوست بدن کراتینه شده است بدین معنا که ضد آب می باشد. البته بر اساس گفته ی کلینیک کلیولند قسمت درونی دهان استثنا می باشد و ضد آب نیست.

همچنین کراتین عنصر کلیدی در ترکیب مو و ناخن ها می باشد.

بنابر گفته ی مرکز پن، اپیدرم همچنین از ملانوسیت ها که ملانین ( رنگدانه های تیره که سبب رنگدار شدن پوست می شوند) تولید می کنند، سلول های مرکل که برای حس لامسه مهم هستند و سلول های لانگر هانس که در مقابله با آنتی ژن ها عمل می کنند تشکیل شده است.

تنها عمیق ترین لایه ی اپیدرم است که از سطح زیرین خود تغذیه می کند. سلول هایی که از ین قسمت جدا می شوند نهایتا می میرند. هنگامی که این سلول ها به سطح پوست می رسند از بین می روند و یا به هنگام پوست انداختن بدن نابود می شوند. پوست روزانه میلیون ها کراتینوسیت مرده را از بین می برد.

بر اساس گفته ی AAD درم لایه ی میانی پوست است و خود از دو لایه تشکیل شده است، لایه ی پاپیلاری که از بافتی سست تشکیل شده است و لایه ی مشبک که عمیق ترین لایه ی درم می باشد و بافتی منسجم و محکم دارد.

این لایه ها حالت الاستیکی دارند که همین موضوع امکان خم شدن، کشیده شدن و جمع شدن را فراهم می آورد.

بخش درم از بخشهایی تشکیل شده که انتهای رگ های خونی و اعصاب در آن ها قرار می گیرد. مو نیز در این لایه از پوست شکل می گیرد.

رگ های لنفی که منبع مایعات بدن از جمله گلبول های سفید خونی می باشند نیز در این لایه از پوست قرار دارند و در مقابله برابر عفونت ها و سایر عوامل بیگانه به بدن کمک می کنند.

در درم غدد چربی و عروقی نیز وجود دارند که فولیکول های مو را در برگرفته اند.

هیپودرم

هیپودرم یا بافت زیر پوستی عمیق ترین لایه ی پوست است. این بافت سبب می شود تا اعضای درونی بدن از قسمت های دیگر جدا شوند.

هیپودرم شامل بافت های پیوندی به نام بافت چربی می باشد که انرژی اضافی را به صورت چربی ذخیره می کند.

رگهای خونی، رگهای لنفی، اعصاب و فولیکول های مو در این قسمت از پوست قرار میگیرند.

بیماری های مربوط به سیستم پوششی

درماتولوژیست ها ( متخصصان امراض پوست) افرادی هستند که تخصص آنها در درمان بیمارهای، نقص ها و صدمات مربوط به مو و پوست و ناخن است.

آنها مشکلات معمولی از جمله آکنه و زگیل، مشکلات مزمن مانند اگزما و پسوریازیس و مشکلات بسیار حاد از جمله سرطان پوست را درمان می کنند.

دراماتولوژیست ها یک سال به عنوان انترن کار می کنند و پس از آن دوره هایی مانند جراحی را به مدت سه سال طی می کنند.

پس از این دوره ها بسیاری از آن ها یک یا دو سال برای آمادگی بیشتر در زمینه فلوشیپ عمل می کنند و به تخصص های خاصی از جمله جراحی پلاستیک، لیزر درمانی و ایمنی شناسی دست می یابند.

سرطان پوست

سه نوع اصلی از سرطان پوست وجود دارد. بر اساس گفته ی دکتر چارلز.ای پروفسور امراض پوستی دانشگاه پزشکی مینه سوتا و سرپرست پروژه کراچفیلد، معمول ترین سرطان پوست بازال سل کارسینوما می باشد.

بر اساس آمار AAD سالانه بیش از دو میلیون نفر از افراد به این نوع سرطان در ایالت متحده آمریکا دچار می شوند.

این نوع از سرطان گرچه به ندرت به دیگر قسمت های بدن منتقل می شود ولی در صورت عدم درمان بسیار مشکل ساز خواهد شد.

بازال سل کارسینوما می تواند بافت پوست و استخوان را تخریب کند.

دومین نوع از سرطان پوست که شایع می باشد اسکواموس سل کارسینوما است. در این نوع سرطان زخم های ناهمواری به رنگ پوست در بدن ایجاد می شود.

این نوع از سرطان سبب مرگ حدود ده درصد از مبتلایان می شود.

جدی ترین نوع سرطان پوست ملانوما است که به صورت تومور های تیره و خونی ظاهر می شود.

این نوع از سرطان سبب مرگ 35% از مبتلایان می شود.

زگیل

زگیل ها برآمدگی های ناهمواری هستند که به علت عفونت های ویروسی بوجود می آیند. به طور معمول بر روی دست ها و پاها ایجاد می شوند.

گاهی اوقات نقطه های سیاه رنگی بر روی زگیل ها بوجود می آید. بر اساس گفته ی کراچ فیلد این نقطه های سیاه رگهای خونی مسدود هستند که به سبب عفونت های ویروسی به این حالت درآمده اند.

بهترین درمان برای زگیل تخریب متعادل آنها با روش هایی مانند فریز کردن، لیزر و آب درمانی می باشد که در این صورت سیستم ایمنی این ویروس ها را تشخیص می دهد و برای رهایی از آن ها اقدام می کند.

اگزما

اگزاما با نام آماس پوستی هم شناخته می شود. اگزاما ظاهری قرمز رنگ دارد و با خارش همراه است و سبب پوسته پوسته شدن پوست می شود.

اگزما می تواند در هر قسمتی از پوست ایجاد شود.

گاهی اوقات اگزما خودبه خود ایجاد می شود و گاهی بر اثر شرایط خارجی از جمله پیچک های سمی آمریکایی ایجاد می شود.

بهترین درمان برای این بیماری استفاده از پمادها و روغن های موضعی ضد التهاب است.

برای درمان موارد خفیف می توان از داروهایی بدون تجویز پزشک استفاده کرد اما برای موارد حاد داشتن نسخه ی دارو از جانب پزشک الزامی است.

آکنه

آکنه نقص در غدد چربی و مویی است و جزو معمول ترین مواردی است که توسط درماتولوژیست ها درمان می شود.

کراچفیلد اظهار داشت:

آکنه به سبب تغییرات هورمونی ایجاد می شود بنابراین از اولین نشانه های دوران بلوغ محسوب می شود.

آکنه به صورت برآمدگی ها و جوش های قرمز بر روی صورت، سینه و پشت بدن دیده می شود.

درمان آکنه با مصرف داروهای حاوی ویتامین A مانند رتینول، سالیسیلیک اسید (برای باز شدن روزنه های پوستی )،  بنزوئیل پراکسید (برای کاهش باکتری ها) و آنتی بیوتیک ها (برای کاهش التهاب) صورت می گیرد.

ویتیلیگو

ویتیلیگو بیماری است که در آن سلول هایی که باعث تولید رنگ پوست می شوند (ملانوسیت ها) به خوبی عمل نمی کنند.

کراچفیلد اظهار داشت:

گاهی این سلول ها مورد حمله دستگاه ایمنی قرار می گیرند و گاهی بعضی از این سلول ها به طرز عجیبی می میرند و یا غیر فعال می شوند. هنگامی که شخصی به ویتیلیگو دچار شود قسمت هایی از پوست او به رنگ سفید در می آید. بهترین درمان برای ویتیلیگو درمان نوری است.

پسوریازیس

این بیماری عبارت است از التهاب و خارش پوست خصوصا در نواحی زانو ها و بازوان.

همچنین ناخن ها در این بیماری ممکن است حفره دار شوند و پوست سر قرمز و ملتهب و پوسته پوسته می شود.

کراچفیلد اظهار داشت:

حدود ۳ درصد از مردم جهان درجاتی از این بیماری را دارا هستند و در خانواده ها تعداد زیادی از افراد مبتلا وجود دارند. بهترین درمان برای این بیماری استفاده از داروهای موضعی و درمان های نوری می باشد. در موارد حاد نسخه پزشک الزامی است.

خال

این خال ها یکی از قسمتهای عادی پوست به حساب می آیند. خال ها می توانند مسطح و یا برآمده باشند و به رنگ هایی از جمله قرمز، قهوه ای، مشکی و رنگ پوست دیده می شوند.

اگر اندازه، رنگ و شکل خال تغییر کند یا خونریزی داشته باشد و به مدت سه هفته خود به خود درمان نشود باید توسط پزشک بررسی شود تا مبادا تبدیل به سرطان پوست شود.