گاباپنتین دارویی است که در درمان بیماری صرع و کنترل تشنج پارشیال (partial) مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو صرع را درمان نمی کند، بلکه تا زمانی که توسط بیمار مصرف می شود، حملات تشنج را کنترل می نماید.
گاباپنتین در بزرگسالان در درمان دردهای پس از بیماری زونا (postherpetic neuralgia) تجویز می شود.
داروی گاباپنتین در درمان بیماری به نام سندرم پاهای بی قرار (RLS) نیز کاربرد دارد. RLS یک اختلال عصبی است که بر حس و حرکت پاها تاثیر می گذارد و باعث ناراحتی بیمار می شود بطوریکه مبتلایان به این بیماری دارای حرکات متناوب در اندام ها بوده و در زمان خواب ناچار از حرکت پاها هستند. حرکت پاها بطور موقت بیماری را بهبود بخشیده و احساس بهتری به بیمار می دهد.
داروی گاباپنتین با افزایش مقدار ماده GABA در مغز باعث کاهش تعداد حملات تشنج می شود.
این دارو در کاهش دردهای ناشی از بیماری های خاص در سیستم عصبی نیز کاربرد دارد. یادآور می شود این دارو در درمان دردهای معمول در آسیب های جزئی و یا روماتیسم مفصلی استفاده نمی شود.
زمانیکه یک دارو برای موارد خاص مورد استفاده تجاری قرار می گیرد، با انجام آزمایشاتی مشخص می شود که این دارو در درمان دیگر بیماری ها نیز می تواند استفاده شود. هرچند ممکن است این موارد بر روی برچسب دارو ذکر نشود، گاباپنتین در بعضی بیماران با شرایط پزشکی زیر نیز تجویز می شود. مثلا نوروپاتی محیطی در بیماری دیابت.
همچنین این دارو در درمان درد ارجاعی به اندام ها ناشی از بیماری دیسک و آرتروز مهره ها، کاربرد دارد.
گاباپنتین تنها با تجویز پزشک معالج قابل مصرف است.
قبل از اینکه دارویی مصرف شود باید خطرات ناشی از مصرف دارو در مقابل اثرات مثبت آن در درمان بیماری، ارزیابی شود. این تصمیمی است که شما به همراه پزشک معالجتان می گیرید. درمورد داروی گاباپنتین، موارد زیر قبل از مصرف باید مورد توجه قرار گیرد:
گاباتین چیست ؟ اگر تا به حال هرگونه واکنش آلرژیک و یا غیر عادی نسبت به مصرف این دارو و یا سایر داروها داشته اید، پزشک را نسبت به آن آگاه کنید. همچنین چنانچه به سایر مواد آلرژی زا مثل غذاها، رنگ ها، نگهدارنده ها و یا حیوانات حساسیت دارید، به تیم مراقبت درمانی خود بگویید. اگر از داروخانه دارویی را بدون نسخه تهیه کردید، به دقت برچسب و توضیحات داخل جعبه را مطالعه کنید.
یک آنالوگ گاما آمینوبوتیریک اسید است که در ابتدا برای درمان صرع تولید شد، ولی در حال حاضر برای استفادههای مختلفی از جمله کاهش درد، بهخصوص دردهایی با منشا عصبی (مانند سردرد و کمردرد) دارد. این دارو با نامهای تجاری (برند) مختلفی در داروخانهها عرضه میشود. نورونتین، محصول شرکت فایزر و نیز آپوگاباپنتین، محصول شرکت آپوتکس کانادا از نامهای شناختهشده هستند. از جمله برندهای رایج ایرانی نیز میتوان از نوروپنتین نام برد.
بهترین موارد مصرف
الف- این دارو یک داروی ضد صرع می باشد و در درمان صرع پارشیل با یا بدون ژنرالیزاسیون ثانویه مؤثر است همچنین به عنوان درمان کمکی در بیماران غیر پاسخ ده یا مقاوم به داروهای ضد صرع معمول بکار می رود برای صرع ابسنس داروی مناسبی نیست. این دارو در این دارو یک داروی ضد صرع بوده و در درمان صرع پارشیل با یا بدون ژنرالیزاسیون ثانویه مؤثر است همچنین به عنوان درمان کمکی در بیماران غیر پاسخ ده یا مقاوم به داروهای ضد صرع معمول بکار می رود برای صرع ابسنس داروی مناسبی نیست. این دارو در درمان دردهای نوروپاتیک نیز کاربرد دارد.
ب- دردهای با منشاء عصبی
مکانیسم اثر فارماکوکینتیک
گابانپتین از طریق دستگاه گوارشی جذب شده بدنبال تجویز چند وعده خوراکی دارو، حداکثر غلظت پلاسمایی آن در عرض ۲ ساعت پس از مصرف و سطح پایدار پلاسمایی آن در عرض ۲-۱ روز حاصل می شود. این دارو به نحو مطلوبی متابولیزه نمی شود و بیشترین مقدار دارو بصورت تغییر نیافته از طریق ادرار و مقداری از آن از طریق مدفوع دفع می شود. این دارو بطور وسیعی در سرتا سر بدن توزیع می شود ولی باند پروتئینی پلاسمایی آن پایین است. نیمه عمر حذفی آن ۷-۵ ساعت است. این دارو وارد شیر می شود.
موارد منع مصرف
هشدارها
۱- در بیماران با تاریخچه اختلال سایکوتیک بایستی با احتیاط مصرف شود.
۲- در بیماران دچار اختلال کلیوی نیز احتیاط توصیه می شود و بایستی در بیماران دچار کاهش عملکرد کلیوی و افراد تحت همودیالیز کاهش دوز مد نظر باشد.
۳- تست مثبت کاذب پروتئین ادراری (پروتئین اوری) با مصرف این دارو دیده شده است.
۴- قطع دارو باید بدقت و با مراقبت خاص انجام شود.
عوارض جانبی گاباتین
شایع ترین عوارض شامل خواب آلودگی، گیجی، آتاکسی و خستگی، نیستاگموس ترمور، افزایش وزن، سوء هاضمه، فراموشی، ضعف، پارتزی، درد مفاصل، پورپورا، لکوپنی، اضطراب و عفونت ادراری. ندرتاً پانکراتیت، تغییر آنزیم های کبدی، اریتم مولتی فرم، سندرم استیونس جانسون، رینیت، عصبی بودن، میالژی، سردرد، ادم، تهوع و استفراغ و نوسانات سطح گلوکز خون و عوارض CNS شامل کونفوزیون (گیجی)، افسردگی، توهم و سایکوز از عوارض آن است.
تداخل دارویی
۱- جذب این دارو با مصرف آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم و منیزیوم کاهش می یابد لذا توصیه می شود تجویز گابانپتین حداقل ۲ ساعت پس از مصرف آنتی اسید باشد.
۲- سایمتدین کلیرانس کلیوی گابانپتین را کاهش می دهد که البته از نظر بالینی اهمیت چندانی ندارد.
بهتر است برای مصرف گاباتین با پزشک داخلی مشورت کنید
گاباتین را بدون نسخه استفاده نکنید