[COLOR=”Navy”]«اگر من در دوران بارداري از لکه بيني يا خون ريزي مواجه شدم، چه کار بايد بکنم؟» اين سوال را برخي زنان باردار مي پرسند. اگر چه ممکن است خون ريزي واژينال يا لکه بيني به علت يک مساله جزيي باشد، احتمال مسايل جدي نيز وجود دارد.
احتمالاً براي رد هرگونه عوارض و اطمينان يافتن از سلامت شما و فرزندتان، انجام معاينه ضروري است (اگر خون ريزي شما ادامه دارد و يا درد شديد به هرشکلي داريد دسترسي فوري به پزشک خود نداريد، سريعاً به بخش مراقبت هاي فوري يا اورژانس مراجعه کنيد.) پيش از همه مهم است که تفاوت اين دو اصطلاح لکه بيني و خون ريزي را بدانيم.
لکه بيني،خون ريزي خفيف است، مشابه آن چيزي که احتمالاً دراوايل يا اواخر قاعدگي مشاهده مي کنيد. رنگ آن ممکن است از صورتي تا قرمز مايل به قهوه اي تغيير کند (رنگ خون خشک شده).
لکه بيني؛چرا و به چه علت؟
به علت افزايش ميزان جريان خون دهانه رحم و بافت هاي اطراف، ممکن است بعد از پاپ اسمير (آزمايش سرطان دهانه رحم)، معاينه داخلي و يا فعاليت زناشويي، لکه بيني وجود داشته باشد.
علل ديگر:
خون ريزي مربوط به لانه گزيني. ممکن است خون ريزي کم و خفيفي مربوط به لانه گزيني که احتمالاً 11 تا 12 روز بعد از باروري اتفاق مي افتد، وجود داشته باشد (نزديک به زماني که زنان متوجه رخ ندادن سيکل قاعدگي مي شوند).
ممکن است که علت آن لانه گزيني تخم بارور شده در ديواره رحم باشد، پديده اي که معمولاً 6 روز بعد از قاعدگي اتفاق مي افتد اما نمي توان به طور قطع مطمئن بود که خون ريزي ناشي از لانه گزيني است. اين خون ريزي، خيلي خفيف بوده، در عرض 1 تا 2 روز تمام شده و فقط تعداد کمي اززنان باردار اين نوع از لکه بيني را دارند.
لکه بيني ممکن است جزو علايم اوليه سقط خود به خودي يا بارداري نا به جا باشد، به خصوص اگر با درد يا انقباضات شکمي همراه باشد. در حدود يک چهارم زنان باردار در اوايل بارداري، خون ريزي يا لکه بيني دارند و درحدود نيمي از اين افراد دچار سقط خود به خودي مي شوند. اما اگر سونوگرافي که از جنين شما در حدود هفته هاي 7 تا 11 انجام مي شود، نشان دهنده ضربان قلب باشد، احتمال ادامه بارداري شما بيشتر از 90 درصد است.
لکه بيني ممکن است به علل غير مرتبط با بارداري باشد. عفونت هاي واژينال (مانند عفونت هاي قارچي يا باکتريال) يا عفونت هاي منتقله از راه فعاليت زناشويي (مانند تريکوموناس، گنوره يا سوزاک، کلاميديا يا هرپس) ممکن است باعث تحريک و يا التهاب دهانه رحم شوند.دهانه ملتهب رحم، در معرض خطرخون ريزي بعد از پاپ اسمير يا فعاليت زناشويي است همچنين ممکن است به علت وجود پوليپ(يک نوع توده خوش خيم)،بعد از پاپ اسمير يا فعاليت زناشويي، خون ريزي يا لکه بيني وجود داشته باشد.
لکه بيني به علت مشکلات جفت يا زايمان زودرس
در سه ماه دوم و سوم بارداري، خون ريزي يا لکه بيني مي تواند نشانه يک مشکل جدي مثل جفت سرراهي، جداشدن جفت (که دراين پديده، جفت از رحم جدا مي شود) و سقط خودبه خودي ديررس (بين 13 هفتگي و اواسط بارداري) يا زايمان زودرس (بين نيمه بارداري و 37هفتگي)باشد.
ترشح مخاطي که بر اثر وجود خون، تغيير رنگ يافته، بعد از 37 هفتگي به احتمال زياد نشانه جدا شدن يک پلاک مخاطي بر اثر نرم و گشاد شدن دهانه رحم وآماده شدن آن براي مراحل زايمان است. در اين مرحله نيز هرلکه بيني و يا خون ريزي را بايد به پزشک ارجاع داد.
لکه بيني به علل ناشناخته
در بعضي از موارد علت لکه بيني در نهايت نيز مشخص نمي شود. تنها کاري که پزشک در اين موقع مي کند، تجويز دستورات احتياطي شامل ورزش نکردن، پرهيز از فعاليت زناشويي و خودداري ازبلند کردن اشياي سنگين و موارد ديگر است.
اگر گروه خوني شما Rh منفي است، هر زماني که شما دچارلکه بيني يا خون ريزي ازمجراي تناسلي مي شويد، احتياج به تزريق ايمونوگلوبولينRh داريد (مگراينکه مطمئن باشيد که گروه خوني همسرتان نيز Rh منفي است).[/COLOR]
لکه بینی یاخونریزی در زمان بارداری به خصوص در سه ماهه اول امری عادی است و معمولا هم دلیل خاصی ندارد.اما به دلیل اینكه در بعضی مواقع این خونریزیها شدید ویا با دلایلی همراه است بنابراین شناخت این دلایل و مراجعه به پزشك در حفظ سلامت مادر و جنین ضروری به نظر می رسد.
خونریزی در سه ماهه اول:
حدود 20% از بانوان در طول سه ماهه اول بارداری و در طول 12 هفته اول نشانه هایی از لکه بینی مشاهده می كنند كه دلایل مختلف دارد:
خونریزی به دلیل وجود جنین
در طول 12 روز بعد از آبستنی ممكن است كه شخص لكه هایی را مشاهده كند و فكر كند كه همانند لكه های دوران پریود است در واقع آنها هنوز متوجه بارداری نشده است.این خونریزی به دلیل جایگزینی جنین اولیه در رحم است که به صورت لكه بینی بوده و بیشتر از چند روز یا چند ساعت دوام نخواهد داشت.
سقط جنین
بیشترین دلیل نگرانی مادران باردار از خونریزی در طول 12 هفته اول دوران بارداری برمی گردد به سقط جنین مكرر در این دوره زمانی.حدود نیمی از بانوان كه در این زمان خونریزی داشته اند نهایتا جنینشان را سقط می كنند اما دلیل نمی شود كه در هر لكه بینی ناچیزی شخص دچار نگرانی شود.مخصوصا اگر علائم دیگری نداشته باشد.
بارداری خارج رحمی
در بارداری خارج رحمی جنین در خارج از رحم یا زهدان كه در اكثر مواقع در لوله رحمی است رشد می كند.اگر جنین در همین وضعیت به رشد خود ادامه دهد در نهایت منجر به تركیدن لوله رحمی می شود كه برای مادر بسیار خطرناك می باشد.اگر چه این نوع بارداری خیلی خطرناك است اما تنها در 2% از بانوان اتفاق می افتد.یكی دیگر از علائم بارداری خارج رحمی درد شدید زیر شكم همراه با گیجی شدید است.
بارداری توده ای(مول)
در شرایط بسیار نادر توده ای در درون رحم به جای جنین شروع به رشد می كند.و در شرایط بسیار نادر نیز این توده می تواند سرطانی شده و به قسمتهای دیگر بدن گسترش یابد. یكی دیگر از علائم بارداری توده ای حالت تهوع و استفراغ شدید و بزرگ شدن سریع اندازه رحم می باشد.
دلایل دیگر خونریزی در دوران اولیه بارداری شامل:
تغییرات در گردن رحم
در طول زمان بارداری جریان خون زیادی به سمت گردن رحم وجود دارد در نتیجه داشتن رابطه جنسی در این دوران و یا تستهای رحمی باعث ایجاد لکه بینی می شود.این لکه بینی نگرانی در پی نخواهد داشت.
عفونت
هر گونه عفونت در فضای درونی رحم یا دستگاه تناسلی و یا عفونت ناشی از روابط جنسی (كلامدیا، سوزاك،تبخال) می تواند باعث بروز لکه بینی یا خونریزی،در سه ماهه اول بارداری شود.
خونریزی در سه ماهه دوم و پایانی بارداری:
خونریزیهای غیر عادی در اواخر بارداری را باید جدی گرفت،زیرا احتمال وجود ناراحتی در مادر یا جنین باشد. اگر در طول این دوران خونریزی مشاهده كردید،به پزشك خود حتماً مراجعه نمایید.
دلایل احتمالی خونریزی در اواخر دوران بارداری:
جفت سر راهی
این شرایط زمانی پیش می آید كه جفت به سمت پایین متمایل شده و یا جلوی كانال زایمان را می گیرد.البته این اتفاق بسیار نادر است و در حدود 1 در 200 نفر این اتفاق می افتد اما اگر هم این اتفاق بیافتد،باید سریعاً اقدامات مراقبتی انجام گیرد.این نوع خونریزی بدون درد و علامت اتفاق می افتد.
جدا شدگی جفت
در حدود 1% از بارداریها ، در زمان قبل یا طول زایمان جفت از دیواره رحم جدا می شود كه برای مادر و جنین خطرناك می باشد. از دیگر علائم جدا شدن جفت،وجود درد در ناحیه زیر شكم و وجود لخته خون در مجرای تناسلی و درد كمر می باشد.
پارگی رحم
ممكن است به دلیل پاره شدن زخمهای دوخته شده در سزارین بارداری قبلی اتفاق بیافتد كه بسیار خطرناك است و نیاز به عمل سزارین فوری می باشد.از دیگر علائم احساس درد و فشار در ناحیه زیر شكم می باشد.
رگهای سر راهی
در مواقع بسیار نادر در اثر افزایش رگهای خونی در بند ناف و جفت در طول مسیر كانال زایمان،این مسیر را مسدود می كند كه برای جنین خطرناك است زیرا در اثر خونریزی زیاد از جفت و بند ناف ممكن است جنین دچار كمبود اكسیژن شده و خفه شود.از دیگر علائم،ضربان غیر طبیعی قلب جنین و خونریزی شدید است.
زایمان زود هنگام
خونریزی در اواخر دوران بارداری شاید دلیل این باشد كه جنین شما آماده به دنیا آمدن است.چند روز یا چند هفته قبل از زایمان توده مخاطی كه همراه با لكه می باشد از رحم خارج می شود.اگر این علائم قبل از هفته 37 اتفاق بیافتد،فوراً به پزشك مراجعه كنید زیرا در حال زایمان زود رس هستید.از دیگر علائم می توان به تغییرات مجاری تناسلی، فشارهای زیر شكمی و درد در ناحیه زیر كمر می باشد.
از دیگر دلایل خونریزی در اواخر بارداری:
آسیب در ناحیه گردنی رحم و مجرای تناسلی.پولیپ خونی.سرطان.
** اگر در اواخر بارداری دچار خونریزی غیر عادی شدید، چه باید بكنید؟
به دلیل اینكه هر گونه خونریزی در درون رحم علامتی از وجود یك مشكل می باشد،بنابراین سریعاً به پزشك مراجعه نمایید.از یك دستمال برای اینكه میزان خونریزی را مشخص كنید،استفاده نمایید.نوع خونریزی( رنگ صورتی،قهوه ای،قرمز و یا اینكه خونتان دارای لخته بوده و یا روان بوده ) را مشخص نمایید.هر گونه بافتی كه از بدن خارج شده را به پزشك نشان داده و در طول دوران خونریزی از نزدیكی و استفاده از پارچه یا پوشك خودداری كنید.
در صورت مشاهده هر یك از علائم زیر به اورژانس مراجعه كنید:
* هر نوع درد یا پیچش در ناحیه زیر شكم .
* خونریزی چه با درد و چه بی درد.
* خارج شدن بافت از درون رحم.
* سرگیجه یا ضعف و غش.
* تب بالای 100 درجه فارنهایت.