محافظ يخچال و فريزر
محافظ يخچال و فريزر مداري كه در اختيار داريد يك سيستم تاخير ولتاژ 220 ولت است كه در صورت قطع و وصل برق ، با يك وقفه حدود 5 دقيقه اي ، وسائل برقي را روش.
محافظ يخچال و فريزر
محافظ وسايل برقي
مداري كه در اختيار داريد يك سيستم تاخير ولتاژ 220 ولت است كه در صورت قطع و وصل برق ، با يك وقفه حدود 5 دقيقه اي ، وسائل برقي را روشن ميكند . بطوري كه چنانچه برق قطع شود و يا براي چند بار بطور مكرر قطع و وصل شود ، با اولين قطع ، مدار عمل نموده و حتي در صورت وصل مجدد برق ، حدود 5 دقيقه اتصال برق به وسيله برقي را متوقف مي سازد تا در اين مدت برق به حد استاندارد خود رسيده و نوسانات ناشي از وصل برق و اُفت ولتاژ وجود نداشته باشد .
اين وسيله را ميتوانيد در مسير دستگاههاي برقي ارزشمند نظير يخچال ، كامپيوتر و. . قرار دهيد.توجه داشته باشيد كه بسته به قدرت رله مدار ، تنها يك وسيله برقي را به خروجي اين مدار متصل كنيد و از اتصال خروجي اين مدار به چند وسيله (بطورهمزمان ) جداً اجتناب نمائيد .
R1 56 اُهم ( سبز – آبي – سياه )
R2 3/3 مگا اُهم ( نارنجي – نارنجي – سبز )
R3 6/5 كيلو ( سبز – آبي – قرمز )
C1 خازن پليستر حدود 470 نانوفاراد تا 1 ميكروفاراد
C3 , C2 دو عدد خازن الكتروليت 100 ميكروفاراد
D2,D1 دو عدد ديود يكسوساز ( بدنه سياه )
Z يك عدد ديود زينر حدود 16 ولت ( شيشه اي )
REL رله 12 ولت
LED سه عدد ديود نوراني در محلهاي فوق نصب شود
IC CD 4011 آي سي
توجه : در نصب خازن هاي 1C و 3C به شكل چاپ شده بر روي اين برگه توجه شود .
در ساخت اين كيت سازنده نياز به دانش فني و دانستن نكات ايمني كار با وسائل برقي دارد . چنانچه از موارد فوق اطلاع نداريد از ساخت اين كيت اجتناب نمائيد و حتماً از فردي گاه كمك بگيريد .
( توجه داشته باشيد كه در هنگامي كه برق به مدار متصل است ، كليه نقاط كيت و پايه قطعات برقدار ميشوند )
براي مونتاژ لازم است قطعات بر اساس ليست بالا و بترتيب در مكانهاي خود نصب و لحيم شوند .نكات مهم را متذكر ميشويم :
نصب ديودهاي يكسوساز و زينر توجه شود كه نوار رنگي روي بدنه آنها بر نوار سفيد شكلهاي روي فيبر منطبق شود .
دو خازن الكتروليت ، با رعايت قطب مثبت و منفي پايه هايشان در محلهاي 3 C, 2C نصب شوند . ( مطابق شكل اين برگه )
سه عدد ديود نوراني بايد چنان در مكانهاي مشخص شده ( LED ) نصب شوند كه پايه كوتاهتر آنها در خانه هاي با علامت نيمدايره سفيد قرار گيرد .
در نصب آي سي به تو رفتگي لبه آن توجه و حتماً بر شكل روي فيبر منطبق شود .
طريقه استفاده :
براي اين منظور به يك پريز رو كار ، حدود يك متر سيم برق و يك دوشاخه نياز داريد ابتدا دوشاخه و سيم را به نقاط IN 220 VOLT متصل كنيد و سپس پريز رو كار را توسط دو تكه سيم برق كوتاه به محل OUT 220 VOLT وصل كنيد . اينك ميتوانيد دوشاخه يك وسيله برقي ( مثلاً راديو ضبط ) را به پريز اين كيت وصل كنيد و آن را در حالت روشن قرار دهيد . سپس دوشاخه برق كيت را به برق 220 ولت متصل كنيد . اينك چه ميشود ؟ دو عدد ديود نوراني در مدار روشن ميشوند و البته راديو كار نميكند . در اينحالت مدار در حال تايم گيري است و پس از حدود 5 دقيقه برق را به خروجي متصل ميكند و آنگاه راديو يا هر وسيله برقي ديگري كه به پريز متصل شده روشن خواهد شد . پس از تايم گيري دو ديود نوراني خاموش شده و تك ديود نوراني ديگر روشن خواهد شد .
پس از مونتاژ و تست مدار ، حتماً آن را در قاب عايق و مناسبي جاسازي نمائيد . در تهيه سيم ، دوشاخه و پريز روكار سعي شود از نوع مرغوب انتخاب شوند تا امنيت مصرف كننده و دستگاه در حد استاندارد تامين شود .
پاسخ
اين مدار در مقابل نوسانات برق شهر از لوازم الكتريكي همچون يخچال محافظت ميكند . تقويت كننده عملياتي IC LM324 (IC2) بصورت مقايسه كننده ولتاژ استفاده شده است . اين IC از چهار تقويت كننده عملياتي تشكيل شده ، كه فقط از دو تقويت كننده عملياتي آن (N1 , N2) در اين مدار استفاده شده است.
تغذيه رگوله نشده به مجموعه سري مقاومت هاي R1,R2و VR1 متصل شده. و همان تغذيه به يك ديود زنر 6.8 ولتي(ZD1) از طريق مقاومت R3 وصل شده است .
VR1 را بطوري تنظيم كنيد كه براي ولتاژ نرمال 180 الي 240 ولت ، ولتاژ در پايه مثبت (پين 3) تقويت كننده عملياتي N1 كمتر از 6.8 ولت باشد. در نتيجه خروجي تقويت كننده عملياتي صفر خواهد بود و ترانزيستور T1 خاموش مي ماند. رله ، كه به كلكتور T1 متصل است ، نيز تغذيه نخواهد شد . در نتيجه تغذيه AC به وسيله برقي از طريق تيغه نرمال بسته رله اعمال خواهد شد ، در طي عملكرد عادي برق قطع نمي شود .
زمانيكه برق شهر از 240 ولت افزايش مي يابد ، ولتاژ ترمينال مثبت (پين 3) تقويت كننده عملياتي N1 افزايش پيدا مي كند .مقدار ولتاژ در ترمينال منفي بعلت وجود ديود زنر 6.8 ولت خواهد ماند ، خروجي تقويت بالا خواهد رفت كه باعث راه اندازي ترانزيستور T1 و رله تغذيه مي شود. ودر نتيجه ، تغذيه AC قطع و وسيله برقي خاموش ميگردد . بنابراين وسيله برقي در مقابل خطر اضافه ولتاژ محافظت ميگردد .
حال اجازه دهيد به بررسي عملكرد مدار در زمانهاي افت ولتاژ بپردازيم. زمانيكه ولتاژ زير 180 ولت برسد ، ولتاژ ترمينال منفي (پين 6) تقويت كننده عملياتي N2 كمتر از ولتاژ در ترمينال مثبت (6ولت) خواهد شد. بتابراين خروجي تقويت كننده عملياتي N2 زياد مي شود و رله را بوسيله ترانزيستور T1 فعال ميكند. تغذيه AC قطع شده و وسيله الكتريكي خاموش ميشود . بنابراين وسيله برقي در مقابل افت ولتاژ محافظت مي كند .سيم بندي IC1 براي يك تغذيه 12 ولت تثبيت شده است.
پس رله در دو حالت فعال مي گردد : نخست ، اگر در پين 3 از IC2 در بالاتر 6.8 ولت است ، و دوم ، اگر ولتاژ در پين 6 IC2 كمتر از 6 ولت باشد .سطوح ولتاژ بالا و پائين توسط بترتيب VR1,VR2 قابل تنظيم است .