1) تاریخچه پیدایش مانیتورینگ
2) مانیتورینگ چیست؟
3) مزایای مانیتورینگ
4) شرایط اتاق های کنترل
5) آشنایی با واسط های گرافیکی
6) آموزش کار با HMI

تاریخچه مانیتورینگ

از سال 1950 و با پیشرفت روز به روز صنعت نیاز به کنترل کننده های پیشرفته خود نمایی می کرد.
معایب و مشکلات سیستم های کنترلی آن زمان نظیر نویز و حجم تابلوهای کنترلی و نیز خطایابی بسیار دشوار و گاها زمان گیر شدن پیدا کردن نقص و رفع آن بر این شد تا پای کنترل کننده های منطقی در سال 1960 به صنعت باز شود. این سیستم ها مشکل اول یعنی کاهش نویز و حجم تابلو های کنترل را برطرف نمودند اما هنوز مشکل خطایابی و رفع آن برطرف نشد به علاوه اینکه مشکل بازرسی از وضعیت لحظه ای این سیستم ها و برنامه ریزی مجدد آنها نیز خود نمایی می کرد که در سال 1975 سیستم های مانیتورینگ ابداع و در کنار سیستمهای کنترلی به کار برده شدند به طوری که امروزه مانیتورینگ جایگاه ویژه و جدا نشدنی از طراحی سیستم های کنترلی دارند.

مانیتورینگ در هرم اتوماسیون در نوک قله قرار دارد و این امر اشاره به اهمیت مانیتورینگ اشاره دارد.
امروزه صنایع بزرگی چون پتروشیمی، تولید انرژی، صنایع شیمیایی و … بدون وجود مانیتورینگ و لحظه به لحظه فرایند قادر به ادامه کار نیستند.

مانیتورینگ چیست؟

به طور کلی مانیتورینگ عبارتست از جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از بخش های مختلف واحد های صنعتی اعم از مجزا و غیر مجزا و نمایش آنها با فرمت های خاص روی صفحه نمایش جلوی اپراتور مربوطه

به عبارت دیگر همان طور که از نامش پیداست مانیتورینگ عملی مربوط به نمایش و یا مشاهده وضعیت یک سیستم است اما این نوع نام گزاری و کاربرد بسیار قدیمی است چرا که امروزه مانیتورینگ مفهومی فراتر از صرفا مشاهده وضعیت پیدا کرده که به عنوان مثال امروزه توسط سیستم های مانیتورینگ می توان به عملگرها فرمان نیز صادر نمود و یا با برخی از قسمت ها ارتباط دو طرفه برقرار کرد که در ادامه به تفصیل به این موضوع می پردازیم.

مزایای مانیتورینگ

نمایش گرافیکی شمای کلی پروسه و فرایند تحت کنترل
نمایش وضعیت لحظه به لحظه پروسه
نمایش پارامترهای مهم فرایند
نمایش آنلاین خطا و محل آن
ثبت دوره ای وضعیت ها
تغییر و اصلاح نقطه کار

نمایش وضعیت لحظه به لحظه و پارامترهای مهم پروسه

شرایط تخصصی اتاق های مانیتورینگ

اتاق های کنترل بدلیل اهمیت بالایی که در روند صحت اجرای پروسه و فرایند نهایی دارند باید دارای شرایط خاص زیر باشند.
تهویه مناسب
رطوبت
دما
میزان تمیزی هوا
کاهش نویز جهت صحت اطلاعات دریافتی و ارسالی
طراحی مهندسی خود اتاق کنترل
عدم مشکل جسمانی تکنسین مربوطه
امنیت

موارد خاص در طراحی اتاق کنترل

دمای مناسب در حدود 25 درجه
رطوبت مناسب با محیط و موقعیت جغرافیایی
حفاظت کامل در مقابل آتش
امنیت ورود و خروج افراد
نصب سیستم های نویزگیر
تهویه مطبوع
تدابیر اضطراری قطع برق
ارتباط با بیرون اتاق

در زیر به یک نمونه از دستگاههای امنیتی برای کلیه سیستمهای یاد شده را مشاهده می نمایید.

آشنایی با واسط های گرافیکی

واسط های گرافیکی یا به اختصار HMI دستگاههای مدرنی هستند که با آنها می توان بین کاربر و کنترل کننده به صورت کاملا گرافیکی ارتباط برقرار کرد.
HMI ها برای هر یک از کنترل کننده های منطقی بخصوص فرق می کنند و نیاز به برنامه نویسی به زبان GUI تحت نرم افزار مخصوص را دارد.
در ادامه به نمایش چندین مدل از این واسط ها می پردازیم و در انتها روندی اجمالی از نحوه برنامه نویسی با آنها را شرح می دهیم.

چند نمونه از HMI های شرکت Omron را در تصویر مشاهده می کنید:

معرفی چند مدل از HMI های شرکت LG

همانطور که در تصویر مشاهده می شود انواع HMI های تمام رنگی، تک رنگ، تمام لمسی، کلید دار و … موجود هستند.

کلیات سخت افزاری HMI

در مقاله مانیتورینگ و نحوه برنامه نویسی در XP-Builder که در همین سایت منتشر گردیده، به نحوه برنامه نویسی HMI های شرکت ال جی (LG) توسط نرم افزار XP-Builder پرداخته شده است.

تهیه و تنظیم : رحیم برگی ، دانشجوی رشته کنترل و کارشناس امور اتوماسیون

هرگونه کپی برداری از مطلب فوق تنها با ذکر منبع (www.Daneshju.ir) و نام نویسنده (رحیم برگی) مجاز میباشد.