خواب زیاد در تعطیلات آخر هفته یکی از بهترین لذت های زندگی هر فرد است. البته میزان خواب در افراد گوناگون یکسان نیست. در رده های سنی گوناگون نیز میل به خواب متفاوت می باشد. بدین صورت که اغلب نوجوانان و جوانان میل بیشتری به بیدار ماندن پس از نیمه شب نسبت به بزرگسالان دارند.

ویژگی های فردی که مربوط  به زمان خواب افراد می شوند در سیستم بدن هر فرد متفاوت با بدن فرد دیگر است.

در بدن سیستمی وجود دارد که از زمان آگاهی دارد. این سیستم سبب می شود که هنگامی که در طول روز دمای بدن بالا است افراد هوشیار باشند و در طول شب که دمای بدن پایین می آید بدن به کمک وجود این سیستم نیاز به خواب را حس می کند.

این سیستم با توجه به دمای بدن و همچنین روشنایی و تاریکی زمان استراحت و هوشیاری بدن را اندازه گیری می کند. اما سوالی که در این بخش مطرح می شود آن است که آیا لامپ  های مصنوعی کنونی می توانند سبب بروز خطا در این سیستم شوند؟

در دهه 1960 یورگن آشهوف و روتگر وفر مطالعاتی راجع به خواب و ریتم دمای بدن در انسان ها انجام دادند.

آنها داوطلبان را در اتاق هایی که فاقد پنجره بودند قرار دادند. این اتاق ها که در زیرزمین قرار داشتند هیچگونه نور طبیعی به مدت 24 ساعت دریافت نکردند. همچنین هیچگونه ساعتی در اختیار شرکت کنندگان نبود.

در بیشتر افراد شرکت کننده لامپ های اتاق به هنگام خواب خاموش نشدند و افراد با نور لامپ ها به خواب می رفتند. اما برخی شرکت کنندگان زمانی که قصد خوابیدن داشتند لامپ ها را خاموش می کردند و به هنگام بیداری مجددا آن ها را روشن می کردند.

شرکت کنندگانی که تنها نور کمی از آتش در اختیار داشتند ساعاتی پس از غروب آفتاب به خواب می رفتند و نزدیک سحر بیدار می شدند. با توجه به اینکه نور آتش تاثیری بر سیستم زمان بندی بدن آن ها نداشت اما به نظر می رسد که نور لامپ ها بر روی شرکت کنندگان موثر بود.

لامپ ها سبب جلوگیری از آزاد شدن هورمون ملاتونین که سبب سهولت خواب می شود می شدند.

هنگامی که شما پیش از غروب آفتاب بیدار می مانید و فردای آن روز باید به محل کارتان بروید به اجبار ساعت زنگ دارتان بیدار می شوید نه با میل و آمادگی خود. اما این مشکل مربوط به ساعت زنگدار نیست که شما همچنان خواب آلود هستید. چراکه گویی ما خود را در یکی از زیرزمین های آزمایش آشهوف-وفر قرار داده ایم.

بنابراین زمانی که احساس خواب آلودگی نمی کنید نیازی به خاموش کردن لامپ ها و رفتن به رختخواب نیست و شما می توانید زمان بیشتری را به کار کردن، استراحت کردن و فعالیت های اجتماعی خود بپردازید.

به همین جهت است که افراد در تعطیلات آخر هفته بیشتر به خواب می روند. از آنجایی که سیستم زمان بندی بدن افراد با وجود نورهای مصنوعی تحت تاثیر قرار می گیرد به هنگام تعطیلات هنگامی که افراد به خواب می روند مدت بیشتری را در خواب سپری می کنند و از آنجایی که ساعت زنگدار آنها را بیدار نمی کند آنقدر به خواب ادامه می دهند تا بدن پس از خواب کافی دستور بیداری دریافت کند.

میزان تفاوت در میزان خواب افراد در رده های سنی بزرگسالان و جوانان در روز های هفته و تعطیلات آخر هفته بیشتر است.  هرچه سن افراد بیشتر باشد میزان نیاز آن ها به خوابیدن کاهش می یابد.

کودکان روزانه حدود 9 ساعت و یا بیشتر به خواب نیاز دارند و این در حالی است که این میزان به 7 یا 8 ساعت با رسیدن فرد به سن پنجاه سالگی کاهش می یابد.

بنابراین اگر یک کودک و یک فرد بالغ در طول هفته به یک میزان کار کنند و بخوابند میزان خواب آنها در روزهای تعطیل نسبت به روزهای عادی با یکدیگر متفاوت خواهد بود و در بزرگسالان مشهودتر خواهد بود.

موارد دیگری نیز وجود دارند که می توانند میزان خواب در تعطیلات آخر هفته را تحت تاثیر قرار دهند. برای مثال بعضی از افراد ملاتونینی خنثی دارند  بدین صورت که دیرتر به خواب می روند، کمبود خواب بیشتری دارند و در نتیجه در آخر هفته مدت بیشتری نسبت به افراد دیگر می خوابند.

درک- یان دیک، پروفسور خواب و فیزیولوژی و سرپرست مرکز تحقیقاتی خواب سوری  واقع در دانشگاه سوری اظهار داشت:

” سبک زندگی امروزی سبب شده است که سیستم بدن افراد با مشکلاتی مواجه شود. برای اینکه زندگی با نشاط تری داشته باشید سعی کنید تا در طول هفته روزانه بیشتر بخوابید و همچنین به هنگام غروب نور منزل را کاهش دهید و همچنین فضای اتاق خوابتان را به گونه ای طراحی کنید تا از نور خورشید صبحگاهی بهره مند شوید.”