مقدمه
سازه های مشبک فضایی از اوایل قرن 20 میلادی هنگامی که اولین نمونه های این نوع سازه ها در سال 1903 توسط الکساندر گراهام بل ساخته شد، همواره با فرم های متنوع تاکنون مورد استفاده قرار گرفته اند. رفتار سه بعدی، پیش ساخته بودن و امکان تولید انبوه آن سبب شد شبکه های فضایی به عنوان یکی از موثرترین روش ها برای پوشش سقف ها و اجرای ساختمان های با دهانه های زیاد، مورد توجه معماران و مهندسان بوده است. پیشرفت های حاصل از مطالعات و طرح های باکمینستر فولر، منگرین هاوسن، کنرا دواچسمان، استفان دوشاتیو، یوشی کتسو تسوبای، پروفسور ماکوفسکی، پروفسور هوشیار نوشین، پروفسور مامورو کاواگوچی، ماتیو لوی و تلاش سازندگانی که با ارائه ی پیشنهادات جدید در مورد نحوه ی ساخت اعضا، گره ها و مدول ها امکان اجرای فرم های هندسی متنوع را فراهم ساختند موجب ابداع سیستم های گوناگون سازه های مشبک فضایی شد. این پیشرفت ها و دستاورد ها، دریچه های جدیدی را به روی معماران و مهندسان برای طراحی فرم های بدیع و نیز محاسبه ی دقیق این گروه از سازه ها گشود و اجرای ساختمان هایی با ابعاد گوناگون (از دهانه های کمتر از 10 متر تا بیش از 200 متر) را با پایدارترین و اقتصادی ترین روش ها امکان پذیر ساخت و سبب توجه روزافزون به این روش ها در طرح های معماری و پروژه های بزرگ ساختمانی شد.

توسعه اولیه شبکه های فضایی
معماران و مهندسان همواره در پی یافتن راه حل های جدید برای حل مسئله فضاهای محصور بوده اند. با صنعتی شدن و توسعه دنیای مدرن تقاضا برای استفاده از سازه های با دهانه های بزرگ افزایش یافت. تا اواسط قرن 18، مصالح اصلی در دسترس برای معماران و مهندسان، سنگ، چوب و آجر بود. از آن مصالح، سنگ و آجر، در برابر فشار مقاوم، ولی در برابر کشش ضعیف بودند، به همین دلیل برای سازه های سه بعدی مثل گنبد ها و طا ق ها مناسب بودند. از پیشرفت های قا بل توجه در این زمینه اجرای طاق ها توسط کارگران قرون وسطی بود. بزرگترین دهانه ها در میان گنبد های آجری، کلیسای سنت پیترز در رم (93-1588) و سانتاماریادل فیوره در فلورانس (34- 1420) بودند که هر دو در پایه گنبد، قطری معادل 42 متر داشتند. چوب مقاومت زیادی در برابر کشش و فشار دارد ولی به صورت طبیعی تنها در طول ها و مقاطع عرضی محدود در دسترس است.

کلیسای سنت پیترز

کلیسای سانتاماریادل فیوره

گنبد کلیسای سانتاماریادل فیوره

نمای داخلی گنبد کلیسای سانتاماریادل فیوره با وقوع انقلاب صنعتی، تولید آهن و سپس فولاد گسترش یافت و تولید مصالح با مقاومت زیاد، ساختن ساختمان های با ارتفاع بیشتر و دهانه های وسیعتر را امکان پذیر ساخت. همزمان با توسعه راه آهن و صنعتی شدن تولیدات کالاها، تقاضا جهت سازه های با دهانه وسیع برای پل ها، ایستگاه ها، ساختمان انبارها و کارخانه ها افزایش یافت. در ابتدا مجموعه ای از خرپاهای متنوع شکل گرفت و در مراحل بعد سازه های مشبک فضایی سه بعدی به وجود آمدند. بسیاری از فرم های سازه ای به ویژه اغلب شبکه های فضایی از مدول هایی تشکیل شده اند. نظریه ساخت ساختمان های مدولار به صورت یک رویای تحقق یافته تقریبا 150 سال قبل، با طراحی، ساخت و نصب قاب های فلزی کریستال پالاس در هاید پارک لندن (برای برگذاری نمایشگاه بزرگی در سال 1851) شکل عملی یافت وکارایی این روش به خوبی نشان داده شده است.

——————–
بخشی از مقاله “سازه های فضاکار” را مطالعه کردید. در صورت تمایل میتوانید متن کامل را از لینک زیر دریافت نمایید.

[download id=”76″ format=”1″]

حجم فایل : 1.88 MB
رمز فایل : www.daneshju.ir

گردآوری و تنظیم : مریم حاجی بابایی
هرگونه کپی برداری از مطلب فوق تنها با ذکر منبع (www.Daneshju.ir) و نام نویسنده (مریم حاجی بابایی) مجاز است.