در اجراي ماده 128 قانون محاسبات عمومي کشور سر فصل حساب ها و ثبت عمليات حسابداري درآمدهاي قانوني در دفاتر ، صورت حساب دريافت و پرداخت ماهانه و نهائي و فرمهاي عملکرد که طي نامه شماره 487/400/2 مورخ 25/8/79 به تائيد ديوان محاسبات کشور رسيده است به شرح زير جهت اجراء ابلاغ مي گردد .
1. معادل اقلام برآورد درآمد عمومي در قسمت سوم قانون بودجه يا پيوست شماره (2) قانون بودجه و موافقتنامه مبادله
حساب درآمد واحدهاي دستگاه ( بدهکار) ***
حساب درآمد پيش بيني شده ( بستانکار ) ***
2. معادل اقلام درآمد تحقق يافته براي وصول
حساب درآمد پيش بيني شده ( بدهکار ) ***
حساب درآمد تحقق يافته ( بستانکار ) ***
3. بهنگام وصول درآمدهاي تحقق يافته به صورت نقد
بانک تمرکز وجوه درآمد عمومي ( بدهکار) ***
درآمد عمومي وصولي ( بستانکار ) ***
4. انتقال اقلام درآمد عمومي به حساب خزانه تمرکز وجوه درآمد عمومي دستگاه اجرائي
خزانه تمرکز وجوه درآمد عمومي ( بدهکار) ***
بانک وجوه تمرکز درآمد عمومي ( بستانکار ) ***
5. انتقال وجوه مذکور به حساب درآمد عمومي کشور و اخذ تائيديه از خزانه بر اساس برگه بستانکاري حساب 8001 حاوي مشخصات درآمد عمومي مربوط
درآمد عمومي ارسالي ( بدهکار) ***
خزانه تمرکز وجوه درآمد عمومي ( بستانکار ) ***
6. معادل مطالبات قابل وصول بر اساس صورتحسابها و ساير مدارک همزمان با ثبت آرتيکل بند (2)
حساب مطالبات قابل وصول / بدهکاران ( بدهکار) ***
حساب کنترل درامد ( بستانکار ) ***
7. ثبت سفته ها و ساير وثيقه ها بابت اقساط مطالبات قابل وصول در صورتيکه دستگاه اجرائي مربوط طبق قانون و مقررات وصول درامد مورد نظر اجازه وصول آن ، به صورت تقسيط را داشته باشد .
حساب اسناد دريافتني ( بدهکار) ***
حساب مطالبات قابل وصول / بدهکاران ( بستانکار ) ***
8. به هنگام ارسال اسناد دريافتني به بانک براي وصول
حساب اسناد در جريان وصول ( بدهکار) ***
حساب اسناد دريافتني ( بستانکار ) ***
9. بهنگام عدم وصول ( نکول شده ) اقساط درامد در موعد تعيين شده
حساب اسناد نکول شده ( بدهکار) ***
حساب اسناد در جريان وصول ( بستانکار ) ***
10. بهنگام ارسال اسناد و مدارک نکول شده به اجراء و واحد حقوقي جهت عمليات اجرائي وصول
حساب اجراء و دعاوي حقوقي ( بدهکار) ***
حساب اسناد نکول شده ( بستانکار ) ***
11. به هنگام واريز وجه به حساب درامد دستگاه در هر يک از مراحل بندهاي 6 ، 7 ، 8 ، 9 و 10 فوق الاشاره حسب مورد بطور همزمان ثبتهاي زير در دفاتر انجام ميپذيرد .
حساب بانک تمرکز وجوه درآمد عمومي ( بدهکار) ***
درآمد عمومي وصولي ( بستانکار ) ***
حساب کنترل درامد ( بدهکار) ***
حساب بدهکاران / اسناد دريافتني / حساب اسناد در جريان وصول / حساب اسناد نکول شده / حساب اجراء و دعاوي حقوقي ( بستانکار ) ***
12. در صورتيکه تعداد اقلام درآمد قابل وصول و سفته هاي دريافتي دستگاه اجرائي معدود باشد ذيحسابي ميتواند به جاي استفاده از سر فصل حسابهاي ” حساب مطالبات قابل وصول / بدهکاران ” و ” حساب اسناد دريافتني ” از سر فصل ” حساب اسناد دريافتني ” استفاده نمايد.
13. ثبت وصول و ايصال درآمد عمومي توسط دستگاههاي اجرائي استاني و يا ساير دستگاهها بابت درآمد پيش بيني شده مندرج در قسمت سوم قانون سالانه بودجه کل کشور دستگاه اجرائي مربوط
الف – ثبت در دفاتر دستگاه اجرائي استان و ساير دستگاههاي وصول کننده
1- بانک تمرکز وجوه درآمد عمومي ( بدهکار ) ***
درآمد عمومي انتقالي ( بستانکار) ***
– بهنگام انتقال وجوه مزبور به حساب خزانه تمرکز وجوه دستگاه اجرائي مربوط
2- حساب درآمد عمومي انتقالي ( بدهکار) ***
بانک تمرکز وجوه درآمد عمومي ( بستانکار) ***
ب – ثبت درآمدهاي مذکور در دستگاه اجرائي مربوط
1- بهنگام دريافت فهرست وجوه واريزي از واحد استاني و ساير دستگاهها
وصولي استان يا ساير دستگاهها (بدهکار) ***
درآمد عمومي وصولي ( بستانکار) ***
2- بهنگام دريافت اعلاميه بانکي مبني بر واريز وجوه به حساب تمرکز وجوه درآمد عمومي
خزانه تمرکز وجوه درآمد عمومي (بدهکار) ***
وصولي استان با ساير دستگاهها (بستانکار) ***
14. ثبت درآمدهاي وصولي توسط واحد تابعه در ذيحسابي مرکز استان
الف – بهنگام دريافت فهرست وجوه واريزي
وصولي واحد تابعه در استان (بدهکار) ***
درآمد عمومي وصولي (بستانکار) ***
ب – بهنگام دريافت اعلاميه بانکي مبني بر واريز وجوه به حساب تمرکز وجوه درآمد عمومي ذيحسابي
خزانه تمرکز وجوه درآمد عمومي (بدهکار) ***
وصولي واحد تابعه در استان (بستانکار) ***
15. ثبت آن قسمت از درآمد عمومي وصولي که به موجب قوانين مربوط درآمد اختصاصي تلقي ميشود با انتقال وجوه آن به حساب خزانه تمرکز وجوه اختصاصي به حساب درآمد اختصاصي وصولي منظور ميشود
الف – حساب درآمد عمومي وصولي (بدهکار) ***
حساب درآمد اختصاصي وصولي (بستانکار) ***
ب – خزانه تمرکز وجوه اختصاصي (بدهکار) ***
خزانه تمرکز وجوه درآمد عمومي (بستانکار) ***
16. ثبت آن قسمت از درآمد اختصاصي و يا مازاد پيش بيني آن که به موجب قوانين مربوط به حساب درآمد عمومي واريز ميشود بر اساس تائيديه اخذ شده از خزانه
الف – در آ مد اختصاصي وصولي ( بدهکار ) ***
درآمد عمومي وصولي (بستانکار) ***
ب – خزانه تمرکز وجوه درآمد عمومي (بدهکار) ***
خزانه تمرکز وجوه اختصاصي (بستانکار) ***
17. ثبت پيش دريافت درآمد در مواقعيکه دستگاه اجرائي مربوط طبق مقررات قبل از تعيين مبلغ مطالبات وصول مينمايد .
بانک تمرکز وجوه درآمد عمومي ( بدهکار ) ***
پيش دريافت درآمد / عوارض ( بستانکار ) ***
18. ثبت احتساب درآمد عمومي پس از تعيين مطالبات قطعي
پيش دريافت درآمد / عوارض ( بدهکار) ***
حساب درآمد عمومي وصولي (بستانکار) ***
بديهي است در صورتي که پيش دريافت درآمد از مبلغ مورد مطالبه کمتر باشد مابه التفاوت آن وصول و به حساب درآمد عمومي منظور مي شود در صورتيکه مبلغ پيش دريافت بيشتر باشد معادل آن به حساب درآمد عمومي منظور و مابه التفاوت آن از محل تنخواه گردان رد وجوه اضافه دريافتي به ذينفع پرداخت و اعمال حساب مي شود .
19. وجوهي که طبق قوانين و مقررات مربوط بنام شهرداريها وصول و به حسابهاي خزانه داريکل واريز مي شود طي سرفصل حسابهاي درآمدهاي خصوصي وصولي و درآمدهاي خصوصي ارسالي در دفاتر و صورتحساب دريافت و پرداخت ماهانه و نهائي ثبت شود .
در ضمن بايستي براي هر يک از حسابهاي کل مورد اشاره در بندهاي فوق حسب مورد حساب معين با مشخصات کامل نگهداري شود .
1. قبل از بستن حسابها ابتدا مانده ” حساب بانک تمرکز وجوه درآمد عمومي ” وصولي به ” حساب خزانه تمرکز وجوه درآمد عمومي ” دستگاه اجرائي مربوط وبا انتقال وجوه ” حساب درآمد خزانه تمرکز وجوه درآمد عمومي ” به حساب درآمد عمومي کشور (8001) از خزانه گواهي واريز وجوه به حساب درآمد عمومي طبق مشخصات درآمد مزبور اخذ و همچنين مانده ” حساب درآمد عمومي انتقالي ” وصولي استان و يا ساير دستگاهها و ” حساب وصولي واحدهاي تابعه در استان ” نيز در پايان سال بايستي صفر شود .
2. حسابهاي درآمد عمومي پيش بيني شده و تحقق يافته اعم از وصولي و مطالبات باقيمانده به شرح زير بسته ميشود .
حساب درآمد پيش بيني شده ( بدهکار ) ***
حساب درآمد تحقق يافته ( بدهکار ) ***
حساب درآمد واحدهاي دستگاه ( بستانکار) ***
3. ثبت بستن حسابهاي کنترل درآمد و بدهکاران ( مانده مطالبات ) و ….
حساب کنترل درامد ( بدهکار) ***
حساب مطالبات قابل وصول / بدهکاران ( بستانکار ) ***
حساب اسناد دريافتني ( بستانکار ) ***
حساب اسناد در جريان وصول ( بستانکار ) ***
حساب اسناد نکول شده ( بستانکار ) ***
حساب اجراء و دعاوي حقوقي ( بستانکار ) ***
4. ثبت بستن ” حساب درآمد عمومي وصولي ” و ” حساب درآمد عمومي ارسالي ” با توجه به توازن اقلام آن
حساب درآمد عمومي وصولي (بدهکار) ***
حساب درآمد عمومي ارسالي ( بستانکار ) ***
حساب مطالبات قابل وصول / بدهکاران ( بدهکار) ***
حساب اسناد دريافتني ( بدهکار) ***
حساب اسناد در جريان وصول ( بدهکار) ***
حساب اسناد نکول شده ( بدهکار) ***
حساب اجراء و دعاوي حقوقي ( بدهکار) ***
حساب کنترل درامد ( بستانکار ) ***
ضمناً در پايان سال ذيحسابي دستگاه اجرائي مرکزي بر اساس شماره طبقه بندي به عنوان درآمد عمومي مندرج در قسمت سوم قانون سالانه بودجه کل کشور و ذيحسابي دستگاه اجرائي استان بر اساس شماره طبقه بندي و عنوان درآمد عمومي مندرج در قسمت دوم پيوست شماره (2) قانون سالانه بودجه کل کشور و موافقتنامه متبادله ، بايد فرم شماره (9) خلاصه عملکرد درآمد عمومي دولت را تکميل و همراه صورتحساب نهائي ارائه نمايند .
ثبت عملیات حسابداری گروه حسابهای وجوه اداره شده
با توجه به ماده (7) قانون یاد شده و آئین نامه اجرائی آن ، ذیحسابی دستگاه اجرائی واگذار کننده اعتبارات وجوه اداره شده موظف است وجوه پرداختی به بانک عامل و یا بانکهای عامل را که طبق مفاد موافقتنامه مبادله شده دستگاه اجرائی مربوط با سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بر اساس قرارداد منعقده با بانکهای عامل ، در اختیار بانک عامل یا بانکهای عامل قرار گرفته به هزینه قطعی منظور و پس از ثبت تامین اعتبار و کنترل قراردادها منعقده بشرح زیر در دفاتر ثبت می شود :
الف- حساب بانک وجوه اداره شده نزد بانکهای عامل (بدهکار) ×××
حساب بانک پرداخت (بستانکار) ×××
ب- حساب هزینه (بدهکار) ×××
حساب وجوه اداره شده (بستانکار)×××
و ذیحسابی بایستی حساب معین بر حسب بانکهای عامل نگاهداری نماید .
2- ذیحسابی دستگاه اجرائی واگذار کننده اعتبار در پایان سال بایستی فرم عملکرد اعتبار فوق را بر اساس مشخصات اعتبار مذکور تکمیل و به همراه حساب نهائی به مراجع ذیربط ارائه نماید و چنانچه اعتبارات “وجوه اداره شده” از محل اعتبارات تملک دارائیهای سرمایه ای است مبلغ هزینه را در ستون دارائی در جریان تکمیل یا ایجاد فرمهای مربوط منظور و مبلغ آن قابل انتقال به سال بعد نمیباشد .
3- به موجب ماده (6) آئین نامه اجرائی یاد شده ، بانک عامل و واگذار کننده اعتبار موظف هستند حسابهای مربوط به “وجوه اداره شده” را به صورتی نگهداری کنند که در هر زمان اطلاعات مربوط به مصرف آن به به تفکیک اصل و سود تسهیلات اعطاء شده و اقساط معوق و میزان “وجوه اداره شده” مصرف شده قابل تحصیل باشند . با توجه به اینکه وضعیت پرداخت وامها به اشخاص حقیقی و حقوقی در نزد بانکهای عامل موجود است و بانکهای عامل بایستی گزارش وضعیت “وجوه اداره شده” را به شرح یاد شده همراه با فهرست تفصیلی به دستگاههای اجرائی مربوط اعلام نمایند . بدین ترتیب ذیحسابی دستگاه واگذار کننده اعتبار خلاصه وضعیت تسهیلات واگذاری از محل “وجوه اداره شده” را بر اساس اطلاعات واصله از بانکهای عامل به شرح زیر در حسابها و دفاتر خود منعکس می نماید .
1-3- معادل اقلام پرداختی بانکهای عامل بابت وامهای پرداختی و سود متعلقه
حساب اصل وامهای پرداختی (بدهکار) ×××
حساب سود وامهای پرداختی (بدهکار) ×××
حساب بانک وجوه اداره شده نزد بانکهای عامل (بستانکار) ×××
حساب درامد سرمایه گذاری (بستانکار) ×××
آن ذیحسابی می بایست برای حسابهای مذکورحساب معین و کارت وضعیت وامهای اعطائی به تفکیک بانکهای عامل نگهداری نماید بدیهی است مشخصات تفصیلی وامهای مذکور در حسابهای بانکهای عامل و فهرستهای منضم به خلاصه وضعیت وامها موجود است و نیازی به ثبت مجدد ارقام تفصیلی نمیباشد .
2-3- معادل اقلام بازپرداخت اقساط وامهای پرداختی و سود آن با توجه به اعلام بانکهای عامل به شرح زیر ثبت خواهد شد .
حساب بانکهای بازپرداخت اقساط وام ها (بدهکار) ×××
حساب اصل وامهای پرداختی (بستانکار) ×××
حساب سود وامهای پرداختی (بستانکار) ×××
3-3- معادل اقلام اقساط وامهائی که به موقع واریز نشده است ضمن انجام پیگیری لازم از طریق بانکهای عامل و دستگاههای اجرائی مربوط
حساب اقساط معوق وامهای پرداختی (بدهکار) ×××
حساب سود معوق وامهای پرداختی (بدهکار) ×××
حساب اصل وامهای پرداختی (بستانکار) ×××
حساب سود وامهای پرداختی (بستانکار) ×××
4-3- معادل اقلام پرداخت اقساط و سود معوق یاد شده در صورت وضعیت واصله از بانکهای عامل :
حساب بانکهای بازپرداخت اقساط وامها (بدهکار) ×××
حساب اقساط معوق وامهای پرداختی (بستانکار) ×××
حساب سود معوق وامهای پرداختی (بستانکار) ×××
4- با توجه به اینکه به موجب ماده (4) آئین نامه یاد شده بانکهای عامل موظف هستند سود حاصل از وجوه مذکور و مبالغ دریافتی بابت بازپرداخت اقساط تسهیلات موضوع آئین نامه اجرائی را به حساب خاص 23/606 خزانه داریکل نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به عنوان “منابع برگشتی از محل تسهیلات اعطائی – وجوه اداره شده” به حساب درامد عمومی موضوع ردیف 310602 واگذاری دارائیهای مالی واریز نمایند و ثبت آن با توجه به صورت وضعیت بانکهای عامل و تائیدیه خزانه در این خصوص به شرح زیر است .
حساب وجوه اداره شده (بدهکار) ×××
حساب درامد سرمایه گذاری (بدهکار) ×××
حساب منابع عمومی (منابع برگشتی از محل تسهیلات اعطائی وجوه اداره شده) وصولی (بستانکار) ×××
حساب منابع عمومی (منابع برگشتی از محل تسهیلات اعطائی وجوه اداره شده) ارسالی (بدهکار) ×××
حساب بانکهای بازپرداخت اقساط وامها (بستانکار) ×××
در خصوص وجوه واریزی به حساب خزانه داریکل بایستی فرم عملکرد وجوه یاد شده تکمیل و ارائه گردد و در پایان سال مانده این حسابها با ثبت معکوس بسته و در سال بعد عیناً افتتاح می گردد .در ضمن دستگاه واگذار کننده اعتبار بمنظور اجرای ماده (4) آئین نامه مذکور عملکرد “وجوه اداره شده” را همراه گواهی خزانه مبنی بر واریز اقساط وامهای پرداختی به حساب منابع عمومی موضوع ردیف بودجه یاد شده به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور اعلام نمایند در ضمن با توجه به مفاد نامه یاد شده دیوان محاسبات کشور بررسی و اقدام لازم معمول گردد.